Obrona sycylijska [B35]

Buczinski - Plater
II Liga Katowice 1972
[Henryk Buczinski]

Pochodzący z hrabiowskiego rodu mm Kazimierz Plater, to zwłaszcza dla starszych sympatyków królewskiej gry, postać znana i szanowana. Wielokrotny reprezentant kraju, uczestnik wielu turniejów międzynarodowych, w panteonie polskich szachistów zajmuje miejsce szczególne.

1.e4 c5 2.Sf3 g6 3.d4 cxd4 4.Sxd4

W pełni do przyjęcia jest również: 4.Hxd4 Sf6 5.Ha4 Sc6 6.Gb5 Gg7 7.0-0 0-0 8.Sc3 d6 9.Gxc6 bxc6 10.Hxc6 Gd7 11.Ha6 Gc8=.

4...Sf6 5.Sc3 Gg7

W 99 przypadkach na 100, czarne grają w tej pozycji 5....d6 i tego ruchu też oczekiwałem. A tu pierwsza niespodzianka, przeciwnik prowokuje do zagrania 6.e4-e5.

6.Ge3!?

Zaskoczony przebiegiem wydarzeń, zacząłem podejrzewać, że mistrz próbuje mnie wciągnąć na ścieżki przygotowanych w domowej analizie wariantów. Dlatego postanowiłem grać "swoje"! Obiektywnie najsilniejsze było 6.e5.

6...Sc6 7.Gc4 Ha5 8.f3

Więcej zwolenników ma naturalne posunięcie 8.0-0. Poniżej przykład z aktualnej praktyki turniejowej: 8.0-0 0-0 9.Sb3 Hc7 10.f4 d6 11.Ge2 b6 12.Gf3 Ga6 13.We1 Wac8 14.Gf2 Wfd8 15.Gh4 e6 16.a4 Wd7 17.Sb5 Gxb5 18.axb5 Se7 19.c3 d5 20.e5 Se4 21.Gxe7 Wxe7 22.Gxe4 dxe4 23.Wxe4 g5 24.fxg5 Gxe5 25.Hh5 f5 26.gxf6 Gxf6 27.Wf1 Wf8 ...1-0, Shirov Alexei 2735 - Troyke Christian 2386 , Mainz 2007- 8-18 It (open) (active) "Ordix". Statystyczne notowania ruchu 8.f3 są znacznie niższe, ale co zagrać, gdy planujemy roszować w przeciwną stronę? A trzeba jeszcze dodać, że pionek "g" również czeka tylko na odpowiedni moment, aby wyrwać się do przodu. Więc w sumie chyba ruch w tekście nie jest taki zły?!

8...Hb4 9.Sxc6= Hxc4?!

Do równej gry wiodło 9....bxc6, teraz białe mogły uzyskać wyraźną przewagę.

10.Se5

A dlaczego nie 10.Sxa7! d6 11.a3 Gd7 12.Hd3 Ha6 13.Sab5 0-0 14.0-0 Wfc8 15.a4 Ge6 16.b3 Sd7 17.Gd4+/=. Moja ostrożność zrobiła się już przesadna.

10...Hc7= 11.Sd3 0-0 12.Hd2

Białe konsekwentnie realizują swój plan, nie zawracając sobie głowy liczeniem wariantow, po ewentualnym 12.e5.

12...d6 13.0-0-0

Ciekawe, że do tej samej pozycji doszło w partii granej białymi przez naszego rodaka mf M.Twardonia, który wykonał krótką roszadę i ... przegrał: 13.0-0 Gd7 14.Sf4 Gc6 15.Wac1 Wfe8 16.Scd5 Gxd5 17.exd5 b5 18.c4 bxc4 19.b3 Hb7 20.Wxc4 Wac8 21.Wc6 Wxc6 22.dxc6 Hxc6 23.Wc1 Hb5 24.Gxa7 e5 25.Se2 d5 26.Gf2 d4 27.Sg3 Hb7 Twardon,M-Van der Sterren,P/Groningen 1976/0-1 (56).

13...Gd7

Aktywniejsze było 13...Ge6 14.Sf4 Gc4 15.b3 Ha5 16.Kb1 Wfe8 17.Scd5 Hxd2=.

14.Gh6

Białe ustawiły "wymarzoną" pozycję i dalszy plan polega na likwidacji silnego gońca g7, a następnie zaatakowanie królewskiej twierdzy pionami "g" i "h". Jeśli wierzyć Fischerowi, to czarne nie mają wielkich szans na obronę!

14...Ha5

W sytuacji, gdy rywale wykonali różnostronne roszady, o sukcesie w dużej mierze decyduje szybkość działania - kto pierwszy przejmie inicjatywę i zmusi przeciwnika do obrony. W tym kontekście, na uwagę zasługiwało: 14...Gxh6 15.Hxh6 b5 16.h4 a5 17.h5 b4 18.Sd5 Sxd5 19.exd5 Wfc8 20.Wd2 Gf5 21.hxg6 Gxg6 22.Kb1 Hc4 23.Hg5 f6 24.He3 Wc7 25.g4 a4 26.He6+ Gf7=.

15.Gxg7+/= Kxg7 16.Kb1

Niezbędne profilaktyczne posunięcie, przed planowanym szturmem pionowym.

16...Wac8 17.g4

Albo 17.h4 h5 18.Whe1 Ge6 19.Sf4 Gc4 20.Sfd5 Gxd5 21.exd5 Wfe8 22.We3 b5 23.a3 Wb8 24.We2+/=

17...b5

Narzucająca się reakcja czarnych - skoro białe atakują na skrzydle królewskim, należy rozpocząć natarcie na przeciwległym krańcu szachownicy. Lepsze było jednak włączenie do działań zaczepnych niezbyt szczęśliwie uplasowanego białopolowego gońca, np. 17...Ge6!? 18.g5 Sd7 19.h4 Sb6 20.Sf4 Sc4 21.Hd4+ He5 22.h5 Sa3+ 23.Kc1 Hxd4 24.Wxd4 Sc4 25.hxg6 hxg6 26.Scd5 Gxd5 27.Sxd5 Wfe8=.

18.h4 b4 19.Se2+/- Gb5 20.Sec1 Gxd3 21.Sxd3 Wb8

Czarne pogodziły się już z tym, że ich strategia spaliła na panewce, przeciwnik był szybszy w konstruowaniu ataku na króla i próbują przynajmniej zachować równowagę materialną. Taka pasywna postawa znacznie ułatwia mi zadanie. Na 21...h5!? mogło nastąpić 22.g5 Sd7 23.Sxb4 Se5 24.f4 Sf3 25.He2 Hxb4 26.Hxf3 Wc4 27.c3 Hb7 28.Whe1 Wb8 29.Wd2 Hc6 30.Ka1 Wa4 31.a3+/-.

22.h5! Kg8

22...gxh5 23.g5

23.Hh6 Wb5

Po 23...e5 białe grałyby 24.Hg5 Hd8 25.Sxe5+-.

24.hxg6 fxg6 25.Sf4

Z niedwuznaczną groźbą uderzenia na g6. Jeszcze silniejsze było jednak 25.e5! dxe5 26.g5 Hc7+- (26...Sh5 27.Wxh5! gxh5 28.g6 hxg6 29.Hxg6+ Kh8 30.Hh6+ Kg8 31.Wg1+ Kf7 32.Hg6#).  

25...Kf7 26.Sd5

Umknęło mojej uwadze piękne posunięcie 26.Se6!! po którym akcje czarnych spadłyby jeszcze bardziej, np. 26...Wg8 27.Sd4 g5 28.Sxb5 Hxb5 29.Hh2 Wc8 30.Wd3 a5 31.a3 bxa3 32.Wxa3 a4 33.Hd2 Wb8+-.

26...Sxd5 27.Hxh7+ Ke8 28.Hxg6+ Kd7 29.exd5

Ale nie 29.Wxd5? Wxd5 30.exd5 Hxd5 31.We1 Wxf3 32.Hh6 Hc4 33.Hh4 e5 34.b3 i całą przewagę diabli wzięli!

29...Wxd5 30.He4!

Silne posunięcie. Tragedia czarnych polega na tym, że ich król narażony jest na ciągłe zaczepki. Bronienie takiej pozycji to prawdziwa mordęga, a ryzyko popełnienia blędu jest bardzo duże.

30...We5

Być może nieco lepsza była wymiana pary wież, ale wtedy wzrastała siła pionów na królewskim skrzydle.

31.Hb7+ Hc7

Po odejściu króla, czarne przegrywały jeszcze szybciej: 31...Ke8 32.Hc6+; 31...Ke6 32.f4; 31...Kd8 32.Hb8+.

32.Hxb4 Wxf3

32...a5 33.Hb3+- 

33.Ha4+ Ke6??

Czarne zmęczone nieustannym liczeniem skomplikowanych wariantów, popełniają gruby bląd. Konieczne było 33...Hc6 34.Hxa7+ Hc7 35.Hxc7+ Kxc7+-, chociaż i wtedy białe powinny bez trudu zrealizować przewagę.

34.g5!!

Śliczne posunięcie, pieczętujące końcowy sukces.

34...Wff5

34...Wxg5 35.He4+ 

35.He8! Wd5 36.Hg8+

W ferworze walki nie doliczyłem sie mata w 9 ruchach: 36.Wde1+ Wde5 37.Wh6+ Kd5 38.Hb5+ Hc5 39.c4+ Kd4 40.Wh4+ Wf4 41.Wxf4+ We4 42.Wfxe4+ Kd3 43.Hb3+ Kd2 44.Hd1#.

36...Kd7+- 1-0