Gambit hetmański [D36]

Dzięciołowski - Buczinski
Puchar E.Sojki, Katowice 1972
[Henryk Buczinski]

Mistrz Adam Dzięciołowski, to postać znana i ceniona w światku szachowym. W grze praktycznej kilka razy występował w finale mistrzostw Polski, a największy sukces osiągnął w 1957 r. kiedy to w Częstochowie zdobył tytuł wicemistrza kraju. Przez wiele lat był trenerem i sekundantem najlepszej w owym czasie polskiej szachistki Krystyny Hołuj-Radzikowskiej. Był człowiekiem bardzo inteligentnym i niezwykle skromnym. Miałem okazję z nim zagrać w turnieju śląskiej kadry.

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sc3 Sf6 4.Gg5 Sbd7 5.e3 c6

Chciałem grać system Cambridge-Springs, powstający po 6.Sf3 Ha5, ale mój partner mi na to nie pozwolił.

6.cxd5 exd5 7.Gd3 Ge7 8.Sf3 0-0 9.Hc2 h6 10.Gh4 We8 11.0-0 b5

Odpowiedzialna decyzja, gdyż czarne muszą się liczyć z poważnym osłabieniem struktury pionowej na skrzydle hetmańskim (punkt c6). Inne możliwości gry w tej pozycji obrazują poniższe przykłady:

I. 11...c5 12.dxc5 Sxc5 13.Wfd1 Sxd3 14.Hxd3 Ge6 15.Wac1 Hb6 16.Hb5 Hxb5 17.Sxb5 Wac8 18.Sc7 Wed8 19.Sd4 Wd6 20.Sdxe6 fxe6 21.Sxd5 Wxc1 22.Sxe7+ Kf7 23.Wxc1 Kxe7 24.Kf1 Kd8 25.Ke2 Wb6 26.Wc2 Mahmud,S (2330)-Garcia,A (2245)/Novi Sad 1990/TD/1-0 (60)

II. 11...Se4 12.Gxe7 Hxe7 13.Gxe4 dxe4 14.Sd2 Sf6 15.Wab1 b6 16.Ha4 Gd7 17.Ha6 Sd5 18.Hb7 Wab8 19.Sxd5 Hd8 20.Sf6+ gxf6 21.Ha6 He7 22.f3 exf3 23.Wxf3 Kh8 24.Hd3 Wg8 25.He4 Wbe8 26.Hxe7 Wxe7 27.Wbf1 f5 28.a3 Ge6 29.W1f2 Gd5 30.Wh3 f4 31.e4 ..1/2-1/2, Jianu Vlad-Cristian 2491 - Dobre Claudiu 2261 , Predeal 2006- 8-16 It (open)

III. 11...Sf8 12.Wab1 Se4 13.Gg3 Sxg3 14.hxg3 Gd6 15.b4 Ge6 16.Sa4 Wc8 17.Wfc1 He7 18.Hd2 Sd7 19.Sc5 b6 20.Sxe6 Hxe6 21.Hc2 Wc7 22.Gf5 He7 23.Hb3 Sf6 24.Wc2 g6 25.Gd3 Kg7 26.Wbc1 c5 27.bxc5 bxc5 28.dxc5 Wxc5 29.Wxc5 Gxc5 30.Sd4 h5 31.Gb5 ..1/2-1/2, Korobkov Piotr 2417 - Azarova Nadezhda 2257 , Minsk 2006- 7-17 It (open) "Inautomarket".

IV. 11...Gd6 12.Wfc1 Sf8 13.Gf5 g5 14.Gg3 Gxg3 15.hxg3 Gxf5 16.Hxf5 Sg6 17.Wab1 Hd6 18.b4 a6 19.Sa4 Se4 20.Sc5 We7 21.a4 Kg7 22.Sd3 We6 23.Sc5 We7 24.Wb2 Hd8 25.b5 Sd6 26.Hd3 axb5 27.axb5 Sxb5 0-1, Jovanovic Miroslav 2033 - Kosic Dragan 2482 , Obrenovac 2007-11-24 Cup Belgrade (open)

12.a4

Białe zareagowały bardzo impulsywnie. Ale można grać także dużo spokojniej, jak w przytoczonych niżej partiach:

I. 12.Wac1 Gb7 13.Wfe1 Wc8 14.Gg3 b4 15.Sa4 Sh5 16.Se5 Sxg3 17.Sxd7 Hxd7 18.hxg3 Hd6 19.Sc5 Ga8 20.Ha4 Hc7 21.Hxb4 Wb8 22.Hd2 Wb6 23.b4 Gd6 24.a4 Gxc5 25.Wxc5 Hd6 26.Wec1 g6 Buechle,R (1836)-Schmidt,A (2081)/Germany 2003/0-1 (64)

II. 12.a3 Sb6 (12...a5 13.Gxf6 Sxf6 14.Wfc1 Gb7 15.a4 b4 16.Se2 Gd6 17.Sd2 He7 18.Sb3 Wec8 19.Gf5 Wc7 20.Sc5 Gc8 21.Sg3 g6 22.Gd3 Kg7 23.He2 Sd7 24.Sxd7 Gxd7 25.b3 f5 26.Hf3 Hf7 27.Se2 Casal Salgado,J-Rey Alvarez,J/Orense 2000/1/2 (67)) 13.Se5 Gd7 14.Wac1 Sc4 15.Gg3 Sh5 16.Gh7+ Kf8 17.Sxf7 Hc8 18.Gg6 Sxg3 19.hxg3 Hc7 20.He2 Gf6 21.Se5 We7 22.b3 Sxe5 23.Sxd5 Hd6 24.Sxe7 Gxe7 25.Gh5 Sf7 26.Hf3 Gf6 Carvalho,J-Gonzalez Bautista,J/Laguna 1996/0-1 (32)

III. 12.Wac1 Gb7+/=

12...b4 13.Se2 Gb7 14.Sc1

14.a5 Wc8 

14...Se4

14...g5 15.Gg3 c5 16.dxc5 Sxc5 17.Gb5+/= 

15.Gxe7

Dokładniejsze było 15.Gxe4 Gxh4 16.Gh7+ Kh8 17.Sxh4 Hxh4+/= 

15...Hxe7 16.Sb3 Wac8 17.Wfc1 c5!

Kiedy pozbyłem się chronicznej słabości na c6, odetchnąłem z ulgą. Uświadomiłem sobie, że pierwsze stadium partii zakończyło się po mojej myśli.

18.dxc5

Albo 18.Sxc5 Sdxc5 19.dxc5 Wxc5 20.Hd1 Wec8 21.Wxc5 Sxc5 22.Sd4 He5 23.Wc1 g6 24.g3 Kg7= 

18...Sdxc5 19.Sxc5 Wxc5 20.He2 Wec8

Kolejny kroczek do sukcesu zrobiony, linia "c" w moich rękach! 

21.Wxc5 Wxc5 22.Sd4 Hc7 23.Sb3 Wc6 24.He1

Korzystniejsze dla białych było 24.Wd1 Sd6 25.Sd4 Wc1 26.Hd2 Wxd1+ 27.Hxd1 Se4 28.Hc2 Hd6 29.f3 Sc5=.

24...a5

Wygodne dla czarnych komplikacje powstawały po 24...Sc5 25.Sxc5 Wxc5 26.Hd2 (Nie przechodzi 26.Hxb4?? z powodu 26...Wc1+ 27.Wxc1 Hxc1+ 28.Gf1 Ga6-+).

25.Sd4 Wc5

No cóż, na upartego remisem bym nie wzgardził.... 

26.Hd1 Gc8 27.Sb3 Wc6 28.f3 Sd6 29.Wb1

Białe starają się grać bez najmniejszego ryzyka, co pozwala mi przejąć inicjatywę. 

29...Sc4 30.Sd4?

Białe nie przeczuwają co w trawie piszczy. Należało cofnąć się do obrony i grać 30.He1 lub 30.He2. 

30...Sxb2!-/+

To taktyczne uderzenie mistrz Dzięciołowski przeoczył. Niesie ono ze sobą całą lawinę kombinacyjnych zwrotów, które trzeba było w miarę możliwości dokładnie policzyć. Jak pokazał dalszy przebieg partii, w zaistniałej sytuacji czułem się znacznie lepiej, niż mój szanowny przeciwnik. 

31.Hf1

Oczywiście skoczek jest nietykalny z powodu 31....Wc1 i ginie hetman. 

31...Wc3-+ 32.Sb5?

32.Wxb2 Wc1 33.Wc2 Wxf1+ 34.Kxf1-+ 

32...Hc5 33.Sxc3 Hxe3+

Na 33...bxc3?! nastąpiłoby 34.He2.

34.Hf2 Hxd3 35.Hxb2

Albo 35.He2 Hd4+ (35...Hxc3?! 36.Hxb2 d4 37.g4-+; 35...bxc3?! 36.Hxd3 Sxd3 37.Wb8-+) 36.Kh1 bxc3 (36...Hxc3 37.Hxb2 Gf5 38.Hxc3 bxc3 39.Wf1-+) 37.He8+ Kh7 38.Hxc8 Hf6-+.

35...bxc3 36.Hb8

Nie ratowało również 36.Hb3 He3+ 37.Kh1 Gf5 38.Wg1 d4 39.Hb8+ Kh7 40.Hb5 Hf4 41.Wf1 Gg6 42.Hxa5 c2 43.He1 d3 44.g3 Hxa4 45.Hd2 Hb5 46.We1 Hg5 47.We3-+.

36...Kh7 37.We1 Hd4+ 38.Kh1 Gf5 39.g4

Krzyk rozpaczy! Ale w tej pozycji trudno już coś białym doradzić. 

39...Hf2 40.Hg3 Hxg3 41.hxg3 d4

Para pionów jest nie do zatrzymania w marszu po hetmańską buławę. 

42.gxf5 d3 43.Kg2 d2 44.Kf2

44.Wd1c2 z wygraną. 

44...c2! 0-1