Większość szachistów - praktyków, przeglądając bazy danych, mało uwagi poświęca partiom zakończonych wynikiem nierozstrzygniętym. Jest to zrozumiałe, gdy mamy do czynienia z tzw. "arcymistrzowskimi remisami",
ściślej mówiąc osiągniętymi bez walki.
Nieraz jednak rywale walczą przez kilkadziesiąt posunięć, czasem do "gołych króli", aby w końcu pogodzić się z remisem. Takie partie warto czasem przeglądnąć.
1.e4
e5
2.Sf3
Sc6
3.Gb5
a6
4.Gxc6
Wariant wymienny, a więc nieodzowne jest przypomnienie sobie słynnych "trojaczków" Roberta Fischera, na olimpiadzie w Hawanie. Na marginesie muszę dodać,
że gra genialnego szachisty amerykańskiego zrobiła na mnie takie wrażenie, że stał się moim idolem. Nic zatem dziwnego,
że białymi również często stosowałem ten wariant w praktyce turniejowej.
4...dxc6
5.0-0
W latach wcześniejszych obowiązywała kolejność ruchów: 5.d4 exd4 6.Hxd4 Hxd4 7.Sxd4 i białe nie osiągały
żadnych korzyści. Posunięcie wprowadzone przez Fischera postawiło cały wariant w nowym
świetle i ujawniło całe bogactwo interesujących możliwości, tkwiących w tej bezbarwnej, jakby mogło się wydawać, pozycji.
Ruch 5.0-0 znany był już dawniej, grywał tak m.in. Em.Lasker i Bernstein, ale dopiero analizy Fischera dodały mu blasku.
5...f6
Najbardziej solidne posunięcie, ale coraz popularniejsze jest 5...Hd6!? Jako ciekawostkę powiem,
że ten ruch testował już w roku 1968 mm Krzysztof Pytel, w partii korespondencyjnej ze mną (Puchar ICCF), ale bez powodzenia i partia zakończyła się jego porażką.
6.d4
Gg4
Jeśli 6...exd4, to białe grają 7.Sxd4 c5 8.Sb3 Hxd1 9.Wxd1, z lepszą grą.
7.c3!?
Ten gambitowy ruch to patent S.Gligorica. Przyjęcie ofiary piona 7...exd4 8.cxd4 Gxf3 Hxf3 Hxd4, jest bardzo niebezpieczne dla czarnych. Dalej może nastąpić 10.Wd1 Hc4 11.Gf4, z doskonałą grą. Zamiast 8...Gxf3, należy grać w tym wariancie 8...c5! 9.d5 Gd6.
Zdaniem R.Fischera najsilniejsze dla białych jest 7.dxe5! Hxd1 8.Wxd1 Gxf3! 9.gxf3 fxe5 10.Ge3 i następnie Sb1-d2-c4, z naciskiem.
7...Gd6
8.Ge3
He7
Ktoś mógłby się oburzyć, że hetman zabiera pole e7 skoczkowi. W tej partii, skoczek obiera jednak inną marszrutę.
9.Sbd2
Sh6
Ponieważ krótka roszada nie wchodzi w rachubę, czarne nie obawiają się ewentualnego bicia na h6, gdyż otworzy się linia "g" do ataku na królewską twierdzę. W praktyce turniejowej spotyka się również:
9...exd4
10.cxd4
0-0-0
11.Hc2
We8
(11...Sh6
12.e5
Gb4
13.exf6
Hxf6
14.Gg5
Hf5
15.Hxf5+
Sxf5
16.Gxd8
Wxd8
17.h3
Gxf3
18.Sxf3
Sxd4
19.Sxd4
Wxd4
20.a3
Ge7
21.Wad1
Gf6
22.Wxd4
Gxd4
23.b3
b5
24.a4
Kb7
25.Wc1
Kb6
26.Kf1
Botta,G -Jenni,F /Graechen SUI 2009/1/2 (43))
12.e5
Gb4
13.h3
Ge6
14.Se4
Hf7
15.a3
Gb3
16.Hb1
Ge7
17.Sfd2
Gd5
18.f4
Gd8
19.b4
f5
20.Sc3
Se7
21.a4
b6
22.Hd3
Kb7
23.b5
cxb5
24.axb5
Almasi,Z - Marin,M /Odorheiu Secuiesc 1995/1-0 (38).
10.dxe5N
Inne możliwości:
I. 10.Hc2 Sf7 11.c4 (11.h3 Gxf3 12.Sxf3 g5 13.Wfe1 h5 14.c4 c5 15.d5 b6 16.Sd2 a5 17.Sf1 1/2 Alvarez del Monte,J-Rocha,A/Mar del Plata 1969/) 11...exd4 12.Sxd4 c5 13.S4b3 0-0 14.f3 Gh5 15.Gf2 b6 16.Sc1 Gf4 17.Se2 Gxd2 18.Hxd2 Wfd8 19.Hc2 He6 20.Sf4 He5 21.Gg3 Hg5 22.Se6 Hd2 23.Wf2 Hxc2 24.Wxc2 Wd7 Teufel,J-Kennefick,M/Copenhagen 1967/1-0 (46).
II.
10.Hb3
b5
11.a4
Gd7
12.dxe5
fxe5
13.Gg5
He6
14.Hxe6+
Gxe6
15.Gxh6
gxh6
16.h3
Wg8
17.Kh1
h5
18.Wfe1
Ke7
19.Sf1
1/2 Liersch,A-Tompa,J/Meldorf 1968.
10...Gxe5
11.Gxh6
gxh6
12.h3
Gh5
13.Sc4
Gf4
Krótkie podsumowanie: czarne otworzyły sobie linię do ataku, posiadają parę gońców, za to król pozostał w centrum, a ewentualna końcówka też nie wróży im nic dobrego. Ale jak mawiał jeden słynny arcymistrz: "Przed końcówką Pan Bóg stworzył grę
środkową!"
14.We1
Wd8
15.He2
Wg8
16.e5
f5!
Oczywiście, czarne nie są zainteresowane otwieraniem pozycji w centrum. A póki co, pionek przeciwnika też w jakiś sposób przykrywa odważnego monarchę.
17.Kh1
He6
Wprawdzie hetman nie jest dobrym blokierem, ale w tym wypadku taka jego funkcja jest przejściowa. Głównie chodzi o to,
że z pola e6 perspektywy działania i na jednym i na drugim skrzydle, są większe.
18.b3
c5
19.Wad1
Wxd1
20.Wxd1
b5
21.Sb2
Lepsze było
21.Se3
Gxe3
22.Hxe3
Wg7
23.We1
Hc6
24.Sh4
He4
25.Hxe4
fxe4
26.Wxe4
Wf7
27.f3+/-.
21...Hg6
Czarne wykorzystały pasywną grę przeciwnika i przejęły inicjatywę w swoje ręce, ale tylko na moment.
22.Wg1
Hc6
23.Sd3
Gg5
24.c4!
Silne posunięcie, znacznie ograniczające możliwości czarnych na skrzydle hetmańskim.
24...bxc4
25.bxc4
Ke7
26.We1
Wd8
27.e6!
Kontratak białych wygląda groźnie, dlatego zacząłem szukać swej szansy w manewrach taktycznych. Gra znacznie się zaostrza, co bardzo mi odpowiada.
27...He4
28.Hb2
Gf6
29.Wxe4
Gxb2
30.We3
Gd4
31.Sxd4
cxd4
32.We5
Ge8
Burza się uspokoiła i przyjdzie się męczyć w gorszej końcówce.
33.Kh2
Gg6
Lepsze było
33...Ga4
34.f3
Wd6
35.Kg3
Wc6
36.Sc5
Gc2
37.Kf4
Wd6
38.Wd5
c6=.
34.Kg3
Wd6
Zasługiwało na rozpatrzenie
34...f4+
35.Sxf4
c6
36.We2
d3
37.Wd2
Wd4
38.c5
Wc4
39.Sxg6+
hxg6
40.Wxd3
Wxc5
41.We3
Wg5+
42.Kf3
Wa5
43.a3
Wd5
44.a4
Wf5+
45.Kg3
Wg5++/=.
35.Sf4
c6
36.We2
Wd8
37.Wb2
Białe przerzuciły wieżę na otwartą linię, usiłując wtargnąć na tyły mojej pozycji. Ale dokładniejsze było 37.c5, nie wpuszczając czarnego króla na d6.
37...Kd6
38.Wd2
Nagła zmiana planów. Białe zauważyły bowiem,
że po 38.Wb6 Kc5 39.Wxa6 Ge8, ich akcje gwałtownie spadały.
38...Kc5
39.Kf3
Do ciekawej gry prowadziło:
39.e7
Wd6
40.Sxg6
Wxg6+
41.Kf3
Wg8
42.Wb2
We8
43.Wb7
Kxc4
44.Wd7
d3
45.Ke3
c5
46.g3
Kb5.
39...Ge8
Niepotrzebne fanaberie, należało prosto bić piona c4.
40.Wc2
d3!
41.Wd2
Kxc4
W tym momencie byłem optymistą i wydawało mi się,
że jestem na dobrej drodze do zainkasowania całego punktu.
42.g4
Dokładniejsze
42.Ke3
Wd4
43.f3
Wxf4
44.Kxf4, też prowadziło
tylko do remisu.
42...fxg4+
43.hxg4
c5
44.Ke3
Gg6
45.Wd1!
Bardzo silne posunięcie, które pokrzyżowało moje dalsze plany.
45...a5?
Zbity z tropu zrobiłem nieostrożny krok, stając na skraju przepaści. Do remisu prowadziły dwie drogi:
45...We8
46.a4
Kb3
47.Kd2
Kc4
48.Ke3
Kb3
49.Kd2
Kc4
50.Ke3
Kb3
51.Kd2
Kc4
52.Ke3
Kb3
53.Kd2
Kc4
54.Ke3
Kb3
55.Kd2
Kc4
56.Ke3
Kb3
57.Kd2
Kc4
58.Ke3
Kb3
59.Kd2
Kc4
60.Ke3
Kb3= albo
45...Kb5
46.a4+
Kc6
47.Sxd3
Gxd3
48.e7
We8
49.Kxd3
Wxe7
50.Wh1
We6
51.f4
Wd6+
52.Kc3
Wg6
53.Kc4=.
46.Wb1
a4
47.f3?!
Szanse na wygraną zachowywały
białe po 47.e7!
47...Kc3
48.Wc1+
Kb2
Czarny król przebył ogromny szmat drogi, stając się jedną z pierwszoplanowych postaci tej partii. Tym niemniej
łatwiej czarne osiągały remis po:
48...Kb4
49.e7
We8
50.Kd2
c4
51.a3+
Kc5
52.We1
Kd6
53.Sxg6
hxg6
54.We4
Wxe7
55.Wxc4
Wf7
56.Wxa4
Wxf3
57.Wa6+
Ke5
58.Wxg6
Ke4
59.We6+
Kd4
60.Wd6+
Ke4
61.Kc3
d2+
62.Kxd2
Wxa3
63.Wxh6
Wd3+.
49.Kd2!
Kxa2
50.Wxc5
Gra się wyrównała, ale gdyby tak białym udało się podeprzeć piona e6, to mogłyby myśleć nawet o zwycięstwie.
50...Wf8
51.Wc4
a3
Lepsze było
51...Kb3
52.e7
We8
53.Wc3+
Ka2
54.Wc7
Kb3
55.Sxd3
a3, chociaż i w tym wypadku białe miałyby
lepsze szanse.
52.Wb4
Ka1
53.Sxg6
hxg6
54.f4
Zrobiło się gorąco!...
54...h5!?
55.gxh5
gxh5
56.e7
We8
57.Wb7
h4
58.f5
h3
59.f6?
Odetchnąłem z ulgą. Jak pokazał
program komputerowy, wygrywało skromne 59.Wc7!! i nic nie daje 59...h2 60.Wc1+ Kb2 61.f6, z wygraną.
59...h2
60.f7
h1H
61.fxe8H
Hxb7
62.Hd8
Hb2+
I znowu przydała się znajomość końcówek, czarne maja zapewniony remis.
63.Kxd3
Hb3+
64.Kd4
Hb4+
65.Kd5
Hb5+
66.Ke6
He2+
67.Kd6
a2
68.e8H
Hxe8
69.Hxe8
Kb2
70.He2+
i zgodzono się na remis. Fantastyczna, chociaż nie bezbłędna partia, do ostatniego posunięcia trzymająca w napięciu. Potwierdzenie tezy,
że i remisowe partie mogą być ciekawe.
1/2-1/2