Jerzy Konikowski

Sycylijska: Kontynuacja 3.Gb5+ [B50]

1.e4 c5 2.Sf3 d6 3.Gb5+

Ideą tego ruchu jest nie tylko chęć szybkiego rozwoju skrzydła królewskiego, lecz także odejście od znanych wariantów po 3.d4.

3...Gd7

Naturalne posunięcie zmuszające przeciwnika do natychmiastowej reakcji. Innym planem jest 3...Sd7, aby uniknąć wymiany gońca. Zobaczmy: 4.d4 Sgf6 5.Sc3 (Lub 5.0-0 cxd4 6.Hxd4 a6 7.Gxd7+ Gxd7 8.Gg5 h6 9.Gxf6 gxf6 10.Sc3 e6 11.Wad1 Ge7 12.Sd2 b5 13.a4 Hc7 14.axb5 axb5 15.Sb3 0-0 16.Wd2 Wfb8 17.He3 Kh7 18.Hf3 b4 19.Se2 Wg8 i z uwagi na parę gońców czarne mają nieco lepszą grę,  Krogius-Smysłow, Leningrad 1960.) 5...cxd4 (5...a6 jest także możliwe) 6.Hxd4 e5 7.Hd3 h6 8.Sd2 Ge7 9.Sc4 0-0 10.Gxd7 Gxd7 11.Se3 (Bicie 11.Sxd6?! daje czarnym dużą inicjatywę. Zobaczmy partię 1: Judaszin-Kasparow, Lubljana 1995.) 11...Ge6 12.0-0 (Równa końcówka powstaje po 12.Scd5 Wc8 13.Sxf6+ Gxf6 14.0-0 Hb6 15.Wd1 Wfd8 16.c4 Gg5 17.b3 a6 18.Sd5 Gxd5 19.Gxg5 hxg5 20.Hxd5 Wc5 21.Hd2 f6 22.He2 Hc6 23.Wd3 b5 24.Hg4 Hd7 25.Hxd7 Wxd7 26.cxb5 axb5 27.Wad1 Kf7 28.f3 Ke6 itd. Stypka-Szymczak, Polska 1977.) 12...Wc8 13.Gd2 Hb6 14.b3 (Po 14.Wab1 Hd4 15.Wfd1 Hxd3 16.cxd3 Wfd8 17.Wbc1 Kf8 18.Kf1 Wc6 19.Scd5 Wdc8 20.Wc3 Sxd5 21.Sxd5 Gd8 22.Wdc1 Ke8 23.Ke2 Kd7 czarne mają solidną pozycję, Heidrich-R.Lau, Niemcy 1982) 14...Hd4 15.Wac1 Wc5 16.f3 Wfc8 17.Sa4 Hxd3 18.cxd3 Wxc1 19.Wxc1 Wxc1+ 20.Gxc1 d5 21.exd5 Sxd5 22.Sxd5 Gxd5 i czarne są w posiadaniu pary gońców, co daje im nieco lepsze szanse, Oechslein-Schuh, Niemcy 1982.

4.Gxd7+

Białe nie chcą tracić czasu na inne ruchy:

I. 4.a4 Sf6 5.d3 Sc6 (5...e6 6.0-0 Sc6 7.Sbd2 Ge7 8.Sc4 0-0 9.Gg5 Hc7=) 6.0-0 g6 7.We1 Gg7 8.Gxc6 Gxc6 9.e5 dxe5 10.Sxe5 Wc8 11.Sc3 0-0 12.Sxc6 Wxc6 13.Hf3 Hd7 14.a5 Wd8 15.Gg5 h6 16.Gh4 Wd6 17.Gg3 Wd4 18.Ge5 Wb4 19.b3 Sg4 20.Gxg7 Kxg7 21.h3 Sf6 z równą pozycją, Becerra Rivero-K.Georgiev, Jerewan 1996.

II. 4.c4 Sf6 5.Sc3 Gxb5 (5...a6 6.Gxd7+ Sbxd7 7.0-0 e6=) 6.cxb5 g6 (6...e6 7.d4 cxd4 8.Hxd4 Ge7 9.0-0 0-0 10.Wd1 Sbd7=) 7.d4 cxd4 8.Sxd4 Gg7 9.0-0 0-0 10.Ge3 Sbd7 11.f4 Wc8 12.He2 (Na uwagę zasługuje 12.Hf3!? aby utrudnić czarnym przeprowadzenie manewru d6-d5.) 12...Sc5 (Interesująca jest ofiara jakości po 12...Wxc3!? 13.bxc3 Sxe4 z dobrą grą czarnych.) 13.Gf2 d5! 14.e5 Sfe4 15.Sxe4 Sxe4 z aktywną pozycją czarnych, Romaniszin-Sawon, Wilno 1975.

III. 4.He2 Sf6 5.Gxd7+ (5.e5 dxe5 6.Sxe5 e6=) 5...Sbxd7 (Możliwe jest również 5...Hxd7 6.e5 dxe5 7.Sxe5 He6 8.Sa3 Sfd7 9.Sac4 Sxe5 10.Sxe5 f6 11.Sc4 Hxe2+ 12.Kxe2 Sc6= Timman-Iwanczuk, Amsterdam 1994.) 6.0-0 e6 7.c3 Ge7 8.d4 cxd4 9.cxd4 d5 10.e5 Se4 11.Sbd2 Sxd2 12.Gxd2 0-0 13.Wac1 Hb6 14.Wc2 Wac8 15.Wfc1 Wxc2 16.Wxc2 Sb8 z następnym Sb8-c6. Powstała pozycja jest korzystniejsza dla czarnych, gdyż białe muszą się ciągle liczyć ze słabością swego pionka na d4. Także goniec czarnych jest aktywniejszy od białego oponenta. Ważne w tej pozycji jest także to, że białe nie mają swego białopolowego gońca, który w tego typu pozycjach bierze często aktywny udział w ataku na króla.

4...Hxd7 5.0-0

Białe zabezpieczają najpierw swego króla, aby potem wybrać jakiś konkretny plan gry. Zobaczmy alternatywy:

I. 5.c4 Sc6 6.0-0 Sf6 7.Sc3 g6 (Lub 7...e6 8.d4 cxd4 9.Sxd4 Ge7 10.b3 0-0 11.Gb2 a6 12.Wc1 Wfd8 13.Sxc6 Hxc6 14.He2 b6 15.Wfd1 Hb7 16.e5 dxe5 17.Hxe5 Se8 18.h3 Hc6 z remisem, Panczenko-Czeszkowski, Soczi 1980.) 8.d4 (Spokojne 8.d3 Gg7 9.h3 0-0 10.Ge3 a6 nie stwarza czarnym jakichkolwiek problemów. Po Wa8-b8 i b7-b5 czarne mają aktywną grę na skrzydle hetmańskim. W przypadku a2-a4 czarne mogą manewrem Sf6-e8-c7 przeprowadzić przełom na lewej flance.) 8...cxd4 9.Sxd4 Gg7 10.Sde2 (Groziło Sf6xe4!) 10...0-0 11.f3 Wfc8 12.Ge3 Hd8 13.b3 a6 14.a4 Sd7 15.Wb1 Sc5 16.Sd5 e6 17.Sdc3 Sb4 18.Wb2 He7 19.Wd2 Wd8 z solidną pozycją czarnych, McShane-Nakamura, playchess 2004.

II. 5.d4 cxd4 6.Sxd4 Sf6 7.Sc3 g6 (7...e6 8.0-0 Ge7 9.Kh1 Sc6 10.f4 0-0 11.Ge3 Wac8 12.Hf3 Sxd4 13.Gxd4 b5 14.a3 a5 15.Hd3 Hc6 16.e5 dxe5 17.fxe5 Sd5 18.Wf3 Sxc3 19.bxc3 Gc5 20.Waf1 Gxd4 21.cxd4 Hxc2 22.Hxb5 Hd2 23.h3 Wc2! 24.W3f2 Hxf2 25.Wxf2 Wxf2 z przewagą czarnych, gdyż ich wieże są aktywniejsze od białego hetmana. Czarne partię później wygrały, Hamdani-Chokshi, Dubai 2004.)  8.0-0 (8.Gg5 Gg7 9.0-0 0-0 10.Hd2 Sc6 11.Sf3 Sg4 12.h3 Sge5 13.Sxe5 Sxe5 14.f4 Sc4 15.Hc1 Wac8 16.Wf3 b5 z niewielką przewagą czarnych, Suntharalingam-Urkedal, Bergen 2005) 8...Gg7 9.h3 (9.We1 0-0 10.Gg5 Sc6 11.Wb1 Wac8 12.Sf3 Wfd8 13.h3 h6 14.Gxf6 Gxf6 15.Sd5 Gg7 16.c3 e6 17.Se3 b5 18.Hd2 Hb7 z planem a7-a5 i kontrgrą na skrzydle hetmańskim, Yuan Jun -Zhang, Wuxi 2005) 9...Sc6 10.Ge3 0-0 11.f4 Wac8 12.Hd2 (Nieco lepsze szanse mają czarne po 12.Hf3 Sa5 13.Wad1 Sc4 14.Gc1 Hc7 15.Sce2 Hb6 16.b3 e5 17.bxc4 exd4 18.Hd3 Wfe8 19.Sg3 Hc6 20.e5 dxe5 21.fxe5 Wxe5 22.Hxd4 Wc5 23.Ge3 Wxc4 24.Hxa7 Wxc2 itd., Rapcsak-Gara, Zalakaros 1995) 12...b5 13.Sxc6 (Po 13.Sdxb5 Wb8 14.Wab1 Sxe4 15.Sxe4 Wxb5 16.c4 Wbb8 czarne stoją całkiem dobrze, np. 17.b4 He6 18.Hd5 Hxd5 19.cxd5 Sxb4 20.Gxa7 Wa8 21.Wxb4 Wxa7 22.Wfb1 Wxa2 23.Wb7 We8 itd.) 13...Hxc6 14.e5 b4 15.exf6 bxc3 16.bxc3 Gxf6 17.Gd4 Gxd4+ 18.Hxd4 Hxc3 19.Hxa7 Wc7 20.Hf2 Hxc2 z przewagą czarnych w końcówce, Gomez Fernandez-Gual Pascual, Barcelona 2001.

5...Sc6 6.c3

Z planem zbudowania po d2-d4 silnego zentrum. Gra po 6.c4 g6 7.d4 cxd4 8.Sxd4 Gg7 prowadzi z przestawieniem posunięć do pozycji, którą rozpatrzyłem po 5.c4 (zamiast 5.0-0).

6...Sf6

Najczęściej stosowana w praktyce kontynuacja: Czarne zamierzają szybko zakończyć rozwój. Uderzenie w centrum po 6...d5 jest rzadko stosowane, ale chyba także możliwe: 7.exd5 Hxd5 8.d4 e6 9.Ha4 (9.Ge3 cxd4 10.cxd4 Sf6 11.Sc3 Ha5 12.Hb3 Hb4 13.Hc2 Ge7 14.a3 Ha5 15.Hb3 Ha6 16.Wad1 0-0 17.d5 exd5 18.Sxd5 Sxd5 19.Wxd5 Wad8 z równą grą, Awerbach-L.Kovacs, Polanica Zdrój 1975.) 9...Sf6 10.Ge3 cxd4 11.Sxd4 Hd7 12.Sb5 a6 13.Wd1 Hc8 14.Sd4 (14.Sd6+ Gxd6 15.Wxd6 0-0=) 14...b5 15.Hc2 Ge7 16.a4 0-0 17.axb5 Sxd4 18.Gxd4 axb5 19.Wxa8 Hxa8 z równą pozycją, Romaniszin-Jepiszin, Tallinn 1988.

7.He2

Gambitowy wariant po 7.d4 Sxe4 (Możliwe jest także 7...cxd4, co zostało pokazane w partii 2: Kraut-Boensch, Bundesliga 1991.) 8.d5 Se5 gwarantuje czarnym pełnowartościową grę. Zobaczmy: 9.We1 (9.Sxe5 dxe5 10.We1 Sd6 11.Wxe5 g6 12.We1 Gg7 13.Sa3 0-0 14.Ge3 b6 15.Hd3 Wac8 16.Wad1 b5 z kontrgrą, Winants-Riemersma, Dordrecht 1987.) 9...Sf6 10.Sxe5 dxe5 11.Wxe5 e6 12.c4 0-0-0 13.Sc3 Gd6 14.We1 exd5 15.Sxd5 (15.cxd5 Hf5 16.h3 Whe8=) 15...Sxd5 16.cxd5 (16.Hxd5 Whe8=) 16...Gc7 17.Ge3 Hxd5 18.Hc2 Kb8 19.Hxc5 Hxc5 20.Gxc5 Whe8 z wyrównaniem.

7...e6 8.d4

Po spokojnym 8.d3 Ge7 9.Gg5 h6 10.Gh4 0-0 11.Sbd2 d5 12.e5 Sh7 13.Gxe7 Hxe7 14.d4 cxd4 15.cxd4 Wfc8 powstaje równa pozycja, Wahls-Gelfand, Dortmund 1990.

8...cxd4 9.cxd4 d5 10.e5 Se4 11.Ge3

Nie powinny się czarne obawiać swego losu po: 11.Sbd2 Sxd2 12.Gxd2 Ge7 13.Wac1 0-0 14.Wc2 Wac8 15.Wfc1 a6 i po wymianie wież na linii-c powstaje równa pozycja, Hort-Hübner, Bundesliga 1982. Lub 11.Wd1 Ge7 12.Se1 f6 (12...f5!?) 13.f3 Sg5 14.Sc3 Sf7 15.f4 f5 równymi szansami, Kuźmin-Dementjew, Jerewan 1981.

11...Ge7 12.Se1

Z groźbą zdobycia skoczka po 13.f3 Sg5 14.h4 itd.

12...f6

Możliwe jest także 12...f5, np. 13.f3 Sg5 14.Sd3 (14.Gxg5 Gxg5 15.f4 Ge7 16.Sf3 0-0= W.Iwanow-Szelnin, Smoleńsk 1991) 14...0-0 15.Sc3 Sf7 16.f4 Wac8 i pozycja ma charakter remisowy.

13.f3 Sg5 14.Sd3 0-0

Zabezpieczenie monarchy w tym wariancie jest bardzo ważne. Ale niewykluczone, że możliwe jest także 14...fxe5, np. 15.Gxg5 (15.dxe5 0-0 16.Sd2 Wac8 17.Wac1 b6= Fette-Moisejew, Niemcy 1993) 15...Gxg5 16.f4 (Po 16.dxe5 0-0 17.f4 Gd8 czarne według Krauta stoją nieco lepiej.) 16...Gxf4 17.Sxf4 (17.dxe5 Sd4 18.Hd1 Ge3+ 19.Kh1 Sf5 20.Sc3 0-0 21.Hg4 Wac8-+ Füsthy-Szirow, Budapeszt 1989) 17...exf4 18.Wxf4 0-0-0 z przewagą czarnych, analiza Krauta.

15.Sd2 Sf7

Przypatrzmy się alternatywom: 15...b6 16.Wad1 (16.exf6 Gxf6 17.Se5 Gxe5 18.dxe5 Sf7 19.f4 Sh6 20.Sf3 Sf5= Rozentalis-Nowikow, Lwów 1987) 16...f5 17.Wc1 Wac8 18.Wc3 Sa5 19.Wfc1 Wxc3 20.Wxc3 Wc8 21.Wxc8+ Hxc8 22.Hd1 Sf7= Rabiega-Ftacnik, Drezno 2003. Lub 15...Wac8 16.Sb3 b6 17.exf6 Gxf6 18.Wfe1 Wfe8 19.Se5 Gxe5 20.dxe5 Sf7= Rozentalis-Hracek, Niemcy 2000.

16.f4 b6

Ostry charakter miała partia Delchev-Szwetuszkin, Kusadasi 2006: 16...f5 17.Sf3 Wac8 18.Wfc1 b6 19.Gd2 Wc7 20.h3 Wfc8 i teraz białe przeprowadziły typowy atak: 21.g4 Sh6 22.Hg2 He8 23.g5 Sf7 24.g6 Sh8 25.gxh7+ Kxh7 26.Kh2 Hh5 27.Wg1 Sg6 28.Hg3 Wg8 29.Ge1 Sd8 30.Wg2 Sf7 31.a4 a5 32.b3 Wgc8 33.Waa2 Hh6 34.Waf2 Gh4 35.Sxh4 Sxh4 36.Wg1 Wc2 z wystarczającą kontrgrą czarnych.

17.Sf3 f5 18.Wac1 Wfc8 19.Wc2 Wc7 20.Wfc1 Wac8 z doskonałą pozycją czarnych, które później partię wygrały, Short-Kasparow, Londyn 1987.


Podsumowanie: w moim krótkim opracowaniu starałem się pokazać ogólną linię obrony czarnych po szachu gońcem na b5. Wydaje mi się, że przy dokładnej grze czarne nie powinny mieć większych problemów z utrzymaniem równej gry. Proponuję teraz analizę dwóch interesujących partii przykładowych.