Jerzy Konikowski

Obrona sycylijska: atak Grand-Prix [B20]

1.e4 c5 2.Sc3 Sc6 3.f4

Białe wzmacniają kontrolę w centrum i planują po Gf1-c4 akcję na królewskim skrzydle.

3...g6

Moim zdaniem jest to najlepszy plan gry czarnych. 3...d6 może z przestawieniem ruchów prowadzić do głównego wariantu.

4.Sf3 Gg7 5.Gc4 d6 6.0-0 e6

Przygotowuje Sg8-e7, w celu wzmocnienia kontroli pola f5, aby utrudnić białym przeforsowanie manewru f4-f5.

7.d3

Kontynuacja rozwoju. Ryzykowne jest w tym momencie 7.f5 exf5 8.d3 Sge7 9.He1 h6 10.Hg3 (10.Gf4 g5 11.Hg3 Gxc3 12.bxc3 gxf4 13.Hg7 Wf8 14.exf5 Sxf5 15.Wae1+ Kd7 16.Ge6+ Kc7 17.Gxf5 Gxf5 18.Hxh6 Hd7-+ Vea-Estremera, Panos Caleta 2005.; 10.Hh4 Ge6 11.Sd5 Hd7 12.Wb1 0-0-0 13.a3 g5 14.He1 Whe8 15.Hd1 fxe4 16.dxe4 f5-+ Babulian-Ibrahimow, Teheran 2005) 10...Se5 11.Sxe5 dxe5 12.Gb5+ Kf8 13.Gc4 Ge6 (Do sprawdzenia jest 13...f4!? 14.Hf2 b6 15.Sd5 Ge6 itd.) 14.Gxe6 fxe6 15.Hf2 b6 16.a4 Kg8 17.a5 Kh7 18.axb6 axb6 19.Wxa8 Hxa8 20.exf5 exf5 i białe nie mają rekompensatę za pionka, Ferkingstad-Senff, Oslo 2006.

7...Sge7 8.He1 0-0

Można też z miejsca grać 8...Sd4!? np. 9.Sxd4 cxd4 10.Se2 0-0 11.Gb3 Sc6 12.Gd2 Kh8 13.Kh1 (13.Sg3 f5 14.exf5 exf5 15.Hf2 Hb6 16.Hf3 a5 17.a4 Gd7 18.Wfe1 Gf6 19.We2 Sb4 20.Gxb4 axb4= Stotyn-Juhnke, Niemcy 2005) 13...f5 14.exf5 exf5 15.Sg1 We8 (Po 15...d5 16.Sf3 Hd6 17.Hg3 Gd7 18.Wae1 Wae8 19.a3 Wxe1 20.Wxe1 We8 21.h4 białe w partii Champetier-Bolduc, Quebec 2006, uzyskały nieco lepsze perspektywy.) 16.Hf2 Ge6 17.Wfe1 Hd7 18.Sf3 Gxb3 19.axb3 Wxe1+ 20.Wxe1 We8 z mniej więcej równymi szansami.

9.f5

To jest główny plan białych w tym wariancie: ofiara pionka za atak! Po 9.Hh4 d5 10.Gb3 Sd4 11.Sxd4 cxd4 12.Se2 dxe4 13.dxe4 Sc6 14.Hg3 f5 (W partii Wippermann-Strassmann, Niemcy 1997, czarne wybrały inny plan: 14...b6 15.f5 exf5 16.exf5 Gxf5 17.Gg5 Hd7 itd.) 15.exf5 gxf5 16.Gd2 Wf6 17.Wad1 Gd7 18.c3 Wg6 19.Hd3 Sa5 20.Gc2 Gc6 21.Sg3 h5 22.Wf2 h4 23.Sh5 Ge4 24.He2 Gxc2-+ Pischida-Moliboga, Kijów 2003.

9...gxf5

Możliwe do gry jest także 9...d5!? w celu ograniczenia działania gońca na diagonali a2-g8. 10.Gb3 dxe4 11.dxe4 (Jeśli 11.f6 to 11...exf3 lub nawet 11...Gxf6, i czarne nie mają żadnych problemów.) 11...exf5 12.Hh4 fxe4 (Możliwe jest także 12...Sd4!? 13.Gg5 Sxf3+ 14.Wxf3 Hd4+ 15.Kh1 fxe4 16.Sxe4 Sf5 17.He1 c4 18.c3 Hd5 19.Gc2 Hc6 i czarne mają pionka więcej.) 13.Sg5 h6 14.Sxf7 Hd4+ 15.Kh1 c4 16.Sxh6+ Gxh6 17.Gxh6 Wxf1+ 18.Wxf1 Sf5 19.Hg5 Kh7 20.Wd1 (W pojedynku Janowski-Dziadyk, Kijów 2003, po 20.Ga4 Sxh6 21.Sd5 Sf5 22.Sf6+ Kg7 23.Se8+ Kf7 24.Sc7 Wb8 25.g4 He5 26.Gb5 Kg7 27.gxf5 Gxf5 28.Gxc4 Sd4 29.c3 e3 30.Wxf5 Sxf5 31.Se6+ Kh7 32.Hg2 We8 33.Sg5+ Kg7 34.Hh3 Sg3+ 35.Hxg3 Hxg3 36.hxg3 e2 czarne odparowały wszystkie groźby przeciwnika i ostatecznie partię wygrały.) 20...He5 (Grano też 20...Hxd1+ 21.Sxd1 cxb3 22.axb3 Sxh6 z dobrymi perspektywami czarnych.) 21.Gxc4 Sxh6 22.Hh4 Kg7 23.Wd5 He7 24.Hf4 Ge6 25.We5 Wf8 26.Hxe4 Sxe5 27.Hxe5+ Hf6 0-1 Baumgardt-Stiefel, Dittrichshütte 2004.

10.Hh4 fxe4 11.dxe4

Nic nie daje 11.Sg5? h6 12.Scxe4 Sf5 13.Hh5 d5-+.

11...Sg6 12.Hh5 Sce5

Możliwe jest również 12...Sd4!? np. 13.Gh6 (13.Gg5 f6 14.Gh6 Gxh6 15.Hxh6 Kh8 16.h4 He7 17.h5 Sxf3+ 18.gxf3 Se5 19.Ge2 Gd7 z przewagą czarnych, Burgess-Karjakin, playchess 2004.; 13.Sg5 h6 14.Sxf7 Wxf7 15.Hxg6 Wxf1+ 16.Gxf1 Hf6 17.Hxf6 Gxf6 18.Gd3 b5!? 19.Sxb5 Sxb5 20.Gxb5 Wb8 21.Gf1 Gxb2 22.Gxb2 Wxb2 23.Wd1 Wb6 z planem marszu króla na e5 i małą przewagą.) 13...Sxf3+ 14.Wxf3 Hh4 15.Hxh4 Sxh4 16.Wg3 Sg6 17.Gxg7 Kxg7 18.Wd1 Gd7 19.Wxd6 Gc6 20.Gb5 Gxb5 21.Sxb5 a6 22.Sc3 Wad8 23.Wgd3 Wxd6 24.Wxd6 Se5 25.b3 Wc8= Hoffer-Fabre, Mulhouse 2005.

13.Sxe5

Lub 13.Gh6 f6 (Niejasne jest 13...Sxc4 14.Sg5 Gd4+ 15.Kh1 Sce5 16.Sxh7 Kxh7 17.Gg5+ Kg8 18.Gxd8 Wxd8 itd.) 14.Sxe5 Sxe5 15.Gxg7 Kxg7 16.Ge2 Gd7 17.Wad1 Ge8 18.Hh3 He7 19.Wf4 Wd8 20.Gg4 Sxg4 (20...Gd7!?) 21.Hxg4+ Kh8 22.Hh4 Gg6 z wyrównaniem, Zilberman-Kuznecowa, Niemcy 2007.

13...Sxe5 14.Ge2 Gd7 15.Gg5

Po 15.Gh6 czarne powinny grać 15...Ge8! np. (Słabe jest 15...Sg6? 16.Wad1 Gc6 17.Wd3 Gxh6 18.Hxh6 He7 19.Wg3 f6 20.h4+- Garcia Lainez-Romon Poves, Zaragoza 2001.) 16.Wad1 f6 17.Hh3 Gxh6 18.Hxh6 He7 z przewagą czarnych.

15...f6 16.Ge3 He7 17.Wad1 Wad8 18.Wf4 Ge8 19.Hh3 Gg6 20.g4 b6 i białe nie mają pełnej rekompensaty za pionka, Belikow-Kulaots, Cappelle la Grande 2006.

Podsumowanie: Atak-Grand-Prix jest z pewnością niebezpiecznym planem przeciwko obronie sycylijskiej. Sądzę jednak, że przedstawiony tutaj schemat rozwoju  daje czarnym dobre szanse na odparcie gróźb przeciwnika i przechwycenie inicjatywy.