Partia 44

Obrona słowiańska [D43]

Anand - Kramnik
Bonn 2008 (9 partia meczu o mistrzostwo świata)
[Jerzy Konikowski]

1.d4 d5 2.c4 e6 3.Sf3 Sf6 4.Sc3 c6 5.Gg5 h6 6.Gh4

Kramnik grał także 6.Gxf6 Hxf6 7.e3 Sd7 8.Gd3 g6 9.e4 dxc4 10.e5 He7 11.Gxc4 Gg7 12.0-0 0-0 13.We1 Wd8 14.He2 b6 15.Wad1 a5 16.Gd3 Gb7 17.Ge4 b5 18.h4 Sb6 19.Gb1 c5! 20.Sxb5 Ga6 z kontrszansami czarnych. Partia zakończyła się później remisem, Kramnik-Swidler, Meksyk 2007.

6...dxc4 7.e4 g5 8.Gg3 b5 9.Ge2 Gb7 10.Hc2

Niespodzianka. Anand wybrał mało spotykany wariant, który jednak nie przyniósł mu konkretnych korzyści. Zobaczmy przykłady z praktyki Kramnika:

I. 10.0-0 Sbd7 11.Se5 Gg7 (11...h5 12.Sxd7 Hxd7 13.Hc1 Wg8 14.Wd1 Gb4 15.He3 He7 z remisem, Kramnik-Gelfand, Meksyk 2007) 12.Sxd7 Sxd7 13.Gd6 a6 14.a4 (14.Gh5 Gf8 15.Gxf8 Wxf8 16.e5 Hb6 17.b3 0-0-0!? 18.bxc4 Sxe5 19.c5 Ha5! z ostrą pozycją i wzajemnymi szansami, Kramnik-Anand, Meksyk 2007) 14...e5 15.d5 (15.We1 Hf6 16.Ga3 Gf8 17.Gg4 Wd8 18.Sd5 z remisem, Kramnik-Szirow, Moskwa 2007) 15...c5 16.b4 Hb6 17.bxc5 Sxc5 18.Gxc5 Hxc5 19.axb5 axb5 20.Wxa8+ Gxa8 21.Ha1 0-0 22.Ha5 Wb8 23.Wb1 Gf8 24.Sxb5 f5 25.Ha6 Kh8 26.Sc3 Wxb1+ 27.Sxb1 Hb4 28.Hxa8 Hxb1+ 29.Gf1 Hb4 30.exf5 c3 31.Hc8 e4 32.d6 Hxd6 33.Hxc3+ Gg7 34.Hc8+ Kh7 35.g3 Hd4 z dynamiczną równowagą, Kramnik-Karjakin, Nicea 2008.

II. 10.h4 g4 11.Se5 h5 12.0-0 Sbd7 13.Hc2 Sxe5 14.Gxe5 Gg7!? 15.Wad1 (Alternatywą jest 15.b3!? cxb3 16.axb3 0-0 17.Wad1 Sh7 18.Gxg7 Kxg7 19.g3 Wc8 20.f3 f5 21.exf5 exf5 22.fxg4 Hc7 23.Kh2 fxg4 24.Se4 Wce8 25.Gd3 He7 26.Sc5 Sf6 27.Wde1 Hxe1 28.Wxe1 Wxe1 29.Sxb7 Sd5 30.Hd2 We3 31.Sd6 Kf6 32.Ge4 Wxb3 33.Gxd5 cxd5 34.Hh6+ Ke7 35.Hg7+ Kxd6 36.Hxf8+ Kc6 1-0, Goldin-Nowikow, Nowy Jork 2000.) 15...0-0 16.Gg3!? Sh7 17.e5 f5 18.exf6 Hxf6 19.f3 (19.b3!?) 19...Hf5 20.Hd2 Hg6 21.fxg4 hxg4 22.He3 Wf5 23.Se4 c5! 24.Sxc5 Gd5 25.a4 Waf8 26.axb5 Wf3! 27.gxf3 gxf3 28.Kh2 Sf6? 29.Gxf3 Gxf3 30.Hxe6+ Kh8 31.Wxf3! Hc2+ 32.Wf2 Hxd1 33.Kg2 Hxd4 34.He5 Hd5+ (34...Sh7 35.Wxf8+ Sxf8 36.Hxd4 Gxd4 37.Sa4 Sd7 38.Gf2 Gxf2 39.Kxf2 Kh7 40.Ke3+-) 35.Hxd5 Sxd5 36.Wxf8+ Gxf8 37.Sa4 Gg7 38.Kf3 Sb6 39.Sxb6 axb6 40.Ke4 Gxb2 41.Kd5 1-0, Kramnik-Akopian, Dortmund 2000.

III. 10.e5 Sh5 (10...Sd5!? Lutz) 11.a4 a6 12.Sxg5! Sxg3 13.Sxf7 Kxf7 14.fxg3 Kg8! 15.0-0 Sd7 16.Gg4 (16.Gxc4 bxc4 17.Hg4+ Gg7 18.Hxe6+ Kh7 19.Hf5+ z remisem) 16...He7 17.Se4 Wh7 18.Sd6 Wb8 19.b4? (19.Hc2!?) 19...h5! 20.Gh3 Gh6 21.Kh1 Gg5 22.Hc2 Wg7 i czarne uzyskały dobre szanse i partię później wygrały, Kramnik-Anand, Belgrad 1997.

10...Sbd7

Słabe jest 10...h5 11.h3 Ge7 12.Wd1 Ha5 13.0-0 Sbd7 14.Se5 Sxe5 15.Gxe5 0-0-0 16.d5 Wh6 17.dxc6 Gxc6 18.a4 a6 19.axb5 axb5 20.Wa1 Hb6 21.b3 Hb7 22.bxc4 b4 23.Sd5 Sg8 24.c5 1-0, Praveen Kumar-Nasri, Dubai 2008.

11.Wd1 Gb4

Nowa idea. Normalnie gra się tutaj 11...Ge7 lub 11...Hb6.

12.Se5 He7 13.0-0 Sxe5 14.Gxe5 0-0 15.Gxf6

Nic nie daje 15.f4 Sd7! z przewagą czarnych. Aby więc przeforsować f2-f4 trzeba pożegnać się z gońcem.

15...Hxf6 16.f4 Hg7

Do komplikacji prowadził wariant po 16...gxf4 17.e5 Hg6 18.Hc1 Wad8 19.Wxf4 Ge7 20.Gf3 Gg5 21.Se4 Gxf4 22.Hxf4 z ekwiwalentem za jakość.

17.e5 c5 18.Sxb5 cxd4 19.Hxc4 a5 20.Kh1 Wac8 21.Hxd4 gxf4

Po partii zaproponowano w czasie analizy 21...Gc5!? np. 22.Ha4 gxf4 23.Gf3 Gxf3 24.Wxf3 Ge3 (Możliwe jest 24...Hxe5!? 25.Hxf4 Hxf4 26.Wxf4 Wfd8 27.Wdf1 f5 i goniec jest aktywniejszy od skoczka. Czarne mają dobre szanse.) 25.Sd6 Hxe5 26.Sxc8 Wxc8 z dobrymi szansami czarnych.

22.Gf3 Ga6 23.a4 Wc5 24.Hxf4 Wxe5 25.b3 Gxb5 26.axb5 Wxb5

Powstała pozycja z różnopolowymi gońcami.

27.Ge4 Gc3 28.Gc2 Ge5 29.Hf2 Gb8 30.Hf3 Wc5 31.Gd3 Wc3 32.g3 Kh8 33.Hb7 f5

W grę wchodziło 33...Gc7!? z groźbą Wf8-b8 ze zdobyciem pionka b3.

34.Hb6

Korzystne dla czarnych byłoby 34.Hxg7+ Kxg7 35.Gc4 Kf6 itd.

34...He5 35.Hb7?

Mogło mieć smutne następstwa. Dlatego konieczne było 35.Gxf5! exf5 (35...Wxf5?? 36.Wxf5+-) 36.Hxh6+ Kg8 37.Hg6+ (Po 37.Hg5+ Hg7 38.Wxf5 Hxg5 39.Wxg5+ Kh7 40.Wxa5 Wc2 w powietrzu wisiałaby ciągle groźba Wf8-f2.) 37...Hg7 38.He6+ Kh8 (38...Hf7 39.Hxf7+ Wxf7 40.Wd8+ Wf8 41.Wxf8+ Kxf8 42.Wxf5+ Ke8 43.Wxa5 Wxb3 44.Wa2=) 39.Wxf5 Hb7+ (Lub 39...Wxf5 40.Hxf5 Hb7+ 41.Wd5 i wobec otwartej pozycji białe powinny bez trudu zremisować.) 40.Wdd5 Wxf5 41.Hxf5 Wxb3 42.Hf6+ z wiecznym szachem.

35...Hc7?

W tej skomplikowanej pozycji Kramnik nie wykorzystał szansy, jaką miałby po 35...Wg8! z zamiarem bicia wieżą na g3.

36.Hxc7 Gxc7 37.Gc4 We8

Wchodziło w rachubę 37...a4!? 

38.Wd7 a4

Przejściowa ofiarą figury prowadzi forsownie do remisu.

39.Wxc7 axb3 40.Wf2 Wb8 41.Wb2 h5 42.Kg2 h4 43.Wc6 hxg3 44.hxg3 Wg8 45.Wxe6 Wxc4 1/2-1/2