Partia 24

Szkocka [C45]

Carlsen - Leko
Nanking 2009
[Jerzy Konikowski]

1.e4 e5 2.Sf3 Sc6 3.d4

Nie przypominam sobie, aby Carlsen grał kiedykolwiek partię szkocką. Na pewno była to też niespodzianka dla samego Leko, który z pewnością oczekiwał ruch 3.Gb5.

3...exd4 4.Sxd4 Gc5 5.Ge3 Hf6 6.c3 Sge7 7.Gc4 Se5 8.Ge2 Hg6 9.0-0 d6 10.f4!?

Obecnie to posunięcie -związane z ofiarą pionka - rzadko spotyka się w praktyce. Najczęściej grywa się solidne 10.f3.

10...Hxe4 11.Gf2 Gxd4 12.cxd4 S5g6 13.g3 0-0

Czarne chciały szybko zabezpieczyć swego monarchę. Ale jest to chyba - jak pokaże dalszy ciąg partii - zbyt przedwczesna decyzja. Krytyczna pozycja powstaje po 13...Gh3!? 14.Gf3 Hf5 15.We1 d5 16.Hb3 0-0 (Na uwagę zasługuje 16...0-0-0!?) 17.Sc3 Gg4 18.Gxd5 Sxd5 i podpisano pokój, Nakamura-Griszuk, Ohrid 2009.

14.Sc3 Hf5 15.d5

Za ofiarowanego pionka białe mają więcej przestrzeni i parę gońców. Tymczasem czarne są skrępowane w działaniu i brakuje im koordynacji figur. Tak więc białe mają wystarczającą rekompensatę za oddany materiał.

15...a6

W partii Sługin-Bykow, Woroneż 2009, białe po 15...Wd8 16.Gf3 c6 17.We1 Sxd5 18.Sxd5 cxd5 19.Gxd5 Ge6 20.Gxb7 Wab8 21.Ge4 Ha5 22.Gd4 odbiły pionka i uzyskały lepszą pozycję. 

16.We1 Kh8!?

Z ideą przegrupowania skoczka po Se7-g8-f6 itd. Dotychczas grano tutaj 16...We8 17.Gf3 Gd7 18.Wc1 Wac8 19.a4 (Grywano także 19.Hb3!?) 19...Kf8 20.a5 Sg8 21.Wxe8+ Wxe8 22.Se2 Se5 23.Sd4 Sxf3+ 24.Hxf3 Hg4 25.Wxc7 Hxf3 26.Sxf3 Gg4 27.Se5! dxe5 28.Gc5+ Se7 29.fxe5 Wc8 30.Gxe7+ Ke8 31.Wxb7 (Po 31.Wxc8+ Gxc8 końcówka z różnobarwnymi gońcami byłaby nie do wygrania.) 31...Gf3 32.Gd6 Gxd5 33.We7+ Kd8 34.b4 Wc2 35.Wa7 Wg2+ 36.Kf1 Wxh2 37.Ke1 Gc4 38.Wc7 We2+ 39.Kd1 We4 40.Kd2 z remisem, Ganguly-Acs, Paks 2009.

17.Wc1 Gd7 18.Gf3

Z planem Sc3-e2-d4.

18...Wac8 19.Hb3 b5 20.Se2 Hh3 21.Sd4 Gg4?

Strata czasu. Należało konsekwentnie uaktywnić skoczka poprzez 21...Sg8!? 

22.Gg2 Hh5 23.h4!

Tym prostym ruchem białe uniemożliwiają wszelką akcję czarnych figur na skrzydle królewskim. Rozstrzygnięcie partii nastąpi natomiast na drugiej stronie, gdzie białe stoją wyraźnie lepiej.

23...Sg8?

W tym momencie ruch ten nie ma żadnego logicznego uzasadnienia, ponieważ puszcza wieżę na c6. Być może, że najlepszym rozwiązaniem był tutaj wyczekujące posunięcie 23...Kg8!? 

24.Wc6! Sf6 25.Wxa6

Pionek został odbity i pod ostrzałem jest punkt b5.

25...Gd7 26.Sxb5 Wb8 27.a4 Sg4 28.Gf3 Hh6

Inne ruchy nie wchodziły w grę: 28...Gxb5 29.axb5 Hf5 30.Wa7+- lub 28...Hf5 29.Ge4 Hh5 30.Wa7 Wfc8 31.Hf3 Gxb5 32.axb5 Wxb5 33.He2 Wb3 (33...Wcb8 34.Hxb5!+-) 34.Gxg6 hxg6 35.He8+ Wxe8 36.Wxe8+ Kh7 37.Waa8 g5 38.Wh8+ Kg6 39.f5+ Kxf5 40.Wxh5+-.

29.Hc4 Sxh4

Czarne zostały strategicznie ograne, więc szukają teraz awantury taktycznej. A może młody przeciwnik się pomyli...? Trzeba zwrócić oczywiście uwagę na wariant 29...Sxf2 30.Kxf2 Sxh4 który nie przechodził po 31.Wh1+-.

30.Gxg4!

Ale nie 30.gxh4? wobec 30...Sxf2 31.Kxf2 Hxh4+ i czarne wygrywają.

30...Gxg4 31.gxh4

Białe zostały z czystą figurą więcej. Reszta jest już prosta.

31...Gf3 32.f5 Hh5

Lub 32...Hd2 33.Hxc7 Wbe8 34.Hc1 Wxe1+ 35.Hxe1 Hxb2 36.Wxd6+-.

33.Hf4 Gxd5 34.Sxc7 Gb7 35.Wb6 f6 36.Gd4 Hf7 37.Se6 Wg8 38.Kf2 Wbc8 39.Gc3 Gd5 40.a5 Wc4 41.Sd4 Ga8 42.Hxd6 Hh5 43.Hf4 Wcc8 44.Wbe6 1-0