Partia 16

Partia katalońska [E04]

Anand - Topałow
Sofia 2010, 2 Partia meczu
[Jerzy Konikowski]

Mistrz świata pokazał w tej strategicznej partii wielką klasę. Za ofiarowanego pionka uzyskał długotrwałą inicjatywę, której nie udało się Topałowowi zneutralizować. W rezultacie Bułgar stracił materiał i przeszedł do przegranej końcówki wieżowej. Stan meczu 1:1.

1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sf3 d5 4.g3

Najczęściej białe wybierają w tym miejscu 4.Sc3, ale mistrz świata wybrał partię katalońską.

4...dxc4 5.Gg2 a6

Ideą tego ruchu jest - jak się da - bronić pionka c4 poprzez b7-b5. Główny wariant powstaje po 5...Sc6.

6.Se5

Właśnie po 6.0-0 czarne mogą grać 6...b5 (6...Sc6!?) 7.Se5 Sd5 8.a4 Gb7 9.b3 c3 10.axb5 axb5 11.Wxa8 Gxa8 12.e4 b4 13.exd5 Gxd5 14.Gxd5 Hxd5 ze świetnymi kontrszansami czarnych.

6...c5 7.Sa3 cxd4 8.Saxc4 Gc5

Innym planem gry jest 8...Wa7!? np. 9.Gd2 b6 10.Hb3 Gb7 11.Gxb7 Wxb7 12.Sa5 We7 13.Sac6 Sxc6 14.Sxc6 Ha8 15.Wc1 Wc7 16.Hxb6 Sd5 17.Hb8+ Hxb8 18.Sxb8 Wxc1+ 19.Gxc1 Gd6 20.Sxa6 Kd7 i czarne mają dobre perspektywy, jak to pokazała partia Raszkowski-A.Petrosjan, Jerewan 1984.

9.0-0 0-0 10.Gd2 Sd5 11.Wc1 Sd7 12.Sd3 Ga7 13.Ga5

Być może, że w grę wchodził ruch 13.Hb3!? np. 13...Sc5 14.Sxc5 Gxc5 15.Se5 Ga7 16.Wfd1 z naciskiem na pozycję czarnych.

13...He7 14.Hb3 Wb8 15.Ha3!?

Niesamowita idea: białe mają pionka mniej i proponują wymianę hetmanów, przy czym osłabiają swoją strukturę pionkową na skrzydle hetmańskim. W znanej mi partii Gulko-Shulman, USA 2008, białe wybrały 15.Sce5 Sxe5 16.Sxe5 Hf6 17.Sd3 b6 18.Gb4 Wd8 19.Gxd5 Wxd5 20.Wc7 Gb7 21.Ge7 Hf5 22.Hc2 e5 23.Wc1 h6 24.Sb4 d3 25.exd3 Wd7 26.Wxb7 Wbxb7 27.Hc8+ Kh7 28.Sxa6 Hxd3 29.Sb4 Hd2 i czarne uzyskały wygraną pozycję.

15...Hxa3 16.bxa3 S7f6

Silnie wyglądało 16...Sc5!? 

17.Sce5 We8 18.Wc2 b6

Na uwagę zasługiwało 18...Gd7!? aby w końcu zakończyć rozwój hetmańskiego skrzydła.

19.Gd2 Gb7

Czarne mają pasywną pozycję i goniec na a7 wylączony jest z gry.

20.Wfc1 Wbd8 21.f4 Gb8 22.a4 a5

Nie jest łatwo bronić trudnej pozycji. Niewykluczone, że w tej pozycji najsilniejsze było 22...Ga7!? 23.Sc6 Gxc6 24.Wxc6 h5 itd.

23.Sc6 Gxc6 24.Wxc6 h5 25.W1c4 Se3?

Topałow nie wytrzymał jednak trudów obrony pasywnej pozycji i popełnił duży błąd. Teraz białe odbijają pionka i przejmują pełną inicjatywę. Tymczasem po 25...Sg4! z ideą e6-e5 czarne miałyby realne szanse na utrzymanie równej gry.

26.Gxe3 dxe3 27.Gf3 g6 28.Wxb6 Ga7 29.Wb3 Wd4 30.Wc7 Gb8 31.Wc5 Gd6 32.Wxa5

Białe wygrały pionka i ich wygrana to kwestia krótkiego czasu.

32...Wc8 33.Kg2 Wc2 34.a3 Wa2

Może nieco lepsze było 34...Sd5!? 

35.Sb4 Gxb4 36.axb4 Sd5 37.b5! Waxa4 38.Wxa4 Wxa4 39.Gxd5 exd5 40.b6

Wieżówka jest prosto wygrana dla białych.

40...Wa8 41.b7 Wb8 42.Kf3 d4 43.Ke4 1-0