Partia 3

Gambit hetmański [D20]

Bartel - Elisejew
Moskwa 2012
[Jerzy Konikowski]

1.d4 d5 2.c4 dxc4 3.e4!?

Agresywna kontynuacja prowadząca do dużych komplikacji. Sam spróbowałem ten ruch z sukcesem w kilku partiach korespondencyjnych. Główny wariant powstaje po 3.Sf3.

3...e5 4.Sf3 exd4 5.Gxc4 Sc6 6.0-0 Ge6 7.Sbd2

Teoria poleca w tym miejscu 7.Gb5 lub 7.Gxe6. Można powiedzieć, że ruch w partii jest polską specjalnością. Spora grupa rodzimych zawodników, wraz z liderem Radosławem Wojtaszkiem, stosuje go w swej praktyce turniejowej. Po tej partii trzeba będzie jednak szukać nowych rozwiązań dla tego wariantu.

7...Sf6

Przykłady z polskiej twórczości:

I.7...Hf6 8.Gd3 Sge7 (8...Gc5 9.a3 He7 10.b4 Gb6 11.b5 Sa5 12.Ha4 Sf6 13.Sxd4 0-0 14.S2f3 c5 15.Sxe6 Hxe6 16.e5 c4 17.Gc2 Sg4 18.Gxh7+ Kh8 19.Hc2 g6 20.h3 Sb3 21.hxg4 Sxa1 22.He4 Gd8 23.Sg5 He8 24.Hf4 Gxg5 25.Hh2 Hd8 1-0 Gajewski-Nabaty, Eforie Nord 2010) 9.Ha4 Gd7 10.Hb3 0-0-0 11.Sc4 h6 12.e5 He6 13.Ge4 Sf5 14.Gd5 He7 15.Gd2 Ge6 16.Gxc6 bxc6 17.Hd3 Sh4 18.Sxh4 Hxh4 19.Sa5 Gd5 20.f3 We8 21.Wac1 We6 22.Ha6+ Kd7 23.Hxa7 Wxe5 24.Sc4 Gxc4 25.Wxc4 c5 26.g3 Hf6 27.Gf4 Gd6 28.Ha4+ Ke7 29.Gxe5 Hxe5 30.Hd1 Kf6 31.We1 Hd5 32.b3 g6 33.Hd3 Kg7 34.He4 Hg5 35.Kg2 h5 36.f4 Hf6 37.h4 Wb8 38.Wc2 Wb4 39.Hd5 Wb6 40.We8 c6 41.Hg5 Hxg5 42.hxg5 Wb7 43.Wc8 Wd7 44.Wxc6 h4 45.Wd2 hxg3 46.Kxg3 f6 47.Kf3 fxg5 48.fxg5 Ge7 49.Wd3 Wd5 50.Ke4 Wxg5 51.a4 Wg1 52.a5 Wa1 53.a6 Gh4 54.Kd5 g5 55.Kxc5 Gf2 56.Kb6 g4 57.Wc2 g3 58.Wxg3+ Gxg3 59.Wg2 1-0 Wojtaszek-Stevic, Aix-les-Bains 2011.

II. 7...Gxc4 8.Sxc4 Sf6 9.Hb3 b6 10.Sce5 Sxe5 11.Sxe5 He7 12.Hb5+ Sd7 13.Hd5 Wc8 14.Sc6 Hc5 15.Sxa7 Wb8 16.Gf4 Gd6 17.Gxd6 cxd6 18.Sc6 Wa8 19.Sxd4 Hxd5 20.exd5 Sf6 21.Sb5 Kd7 22.Sc3 Wa5 23.Wad1 Wc5 24.Wd4 b5 25.Wfd1 Wb8 26.Wb4 Wc4 27.Wxc4 bxc4 28.Wd2 Sg4 29.f4 f5 30.h3 Sf6 31.Kf2 h5 32.Ke3 We8+ 33.Kd4 We1 34.Kxc4 Wf1 35.a4 Wxf4+ 36.Kb5 g5 37.a5 Se4 38.Sxe4 Wxe4 39.Wc2 1-0 Mitoń-Nisipeanu, Mulhouse 2011.

8.e5?

To jest krytyczna pozycja tego wariantu. Ruch białych spotkał się z prostą wymianą na c4, co dało czarnym znakomite szanse. Dlatego trzeba tutaj szukać innej drogi. W rachube wchodzi 8.Gb5!? co jest często spotykane w tym wariancie. Krajowi analitycy powinni wziąć pod lupę tę możliwość, gdyż inaczej plan po 8.e5 trzeba odstawić do lamusa.

8...Gxc4!

Prawdopodobnie nowinka i poważne wzmocnienie wariantu. W partii Wojtaszek-Nyzhnyk, Warszawa 2010, białe odniosły zwycięstwo po 8...Sd7 9.Gb5 a6 10.Gxc6 bxc6 11.Sxd4 Sc5 12.Sxe6 Sxe6 13.Ha4 Hd7 14.Sf3 c5 15.He4 Wd8 16.Sg5 Ge7 17.Sxe6 fxe6 18.Ge3 0-0 19.Wac1 Hd5 20.Hxd5 Wxd5 21.f4 g5 22.g3 gxf4 23.gxf4 Kf7 24.Kf2 Wb8 25.b3 a5 26.Wc4 Wb5 27.Kf3 Wd3 28.Ke4 Wd8 29.Wfc1 Wb4 30.Wxb4 axb4 31.Gxc5 1-0. 

9.Sxc4 Se4 10.We1 Sc5 11.Gg5 Hd5 12.Wc1 h6 13.Gd2 Ge7 14.Hc2 0-0

Czarne zakończyły rozwój i zostały z pionkiem więcej.

15.b4 Se6 16.a3 Wfd8 17.Hf5 b5 18.Sb2 a5 19.Hc2

19.Sd3 axb4 20.axb4 Wa4 21.Wb1 Wda8 z przewagą czarnych.

19...axb4!

Znakomita ocena pozycji.

20.Hxc6 Hxc6 21.Wxc6 bxa3 22.Sd3 Wa4

Silne było 22...Wdb8!? w celu puszczenia w obieg wolnego pionka "b".

23.Wa1 g5 24.h3 Wda8 25.Kf1 W8a6

25...Wc4!? wchodziło w grę, np. 26.Wxc4 bxc4 27.Sc1 c3 28.Ge1 c5 z trudną pozycją białych.

26.Wxa6 Wxa6 27.Gb4 Gxb4 28.Sxb4 Wa4 29.Sc6 Wc4 30.Sa5 Wc3 31.Sd2 b4 32.g3 d3 33.Ke1 Sd4

Białe - mimo figury więcej - są całkowicie sparaliżowane. Czarne mają natomiast prosty plan gry swoimi wolnymi pionkami.

34.Kd1 Sc2 35.Wa2 Wc5 36.Sdc4 b3!

Rozstrzygające uderzenie.

37.Sxb3

37.Sxb3 Wxc4-+ 

37...Wxc4 38.Sc1

Ciekawa gra mogłaby wyniknąć po 38.Kd2 Sb4 39.Wxa3 Wc2+ 40.Ke1 (40.Kd1 Sd5 41.Sd4 Sc3+ 42.Wxc3 Wxc3 43.Kd2 Wa3 44.Sb5 Wa2+ 45.Kxd3 Wxf2 46.Sxc7 Wf3+ 47.Ke4 Wxg3-+) 40...Kh7! (Bardzo ważny ruch, aby uniknąć szacha wieżą na ósmej linii.) 41.Wa4 We2+ 42.Kf1 Wb2! 43.Wxb4 Wb1+ 44.Kg2 d2 itd.

38...Wd4 39.Kd2 c5!
i 0-1 z powodu 40.Sxd3 Wxd3+! 41.Kxc2 (41.Kxd3 Sb4+ ze zdobyciem wieży) 41...c4 42.Wa1 Wf3 43.Kb1 h5 44.Wa2 h4 45.gxh4 gxh4 46.Wc2 c3 47.Ka2 Wxh3 48.Kxa3 Wf3 49.Kb3 Kg7 i białe są bezsilne.