Były mistrz świata Władimir Kramnik zapowiedział powrót do wielkiej formy i pokazał to w czasie Memoriału Tala, który zakończył się jego zwycięstwem.

        Wszyscy oczekiwali z dużym zainteresowaniem na występ Magnusa Carlsena, który po serii remisów wygrał dwie ostatnie partie i zapewnił sobie dzielone 2-3 miejsce.

        Po tym wyniku Carlsen zapewnił sobie pierwsze miejsce na liście rankingowej FIDE z 2801 punktami.

        Wielkim osiągnięciem wiceprezesa Federacji Rosyjskiej Aleksandra Bacha było zebranie tak znakomitego składu. Z pierwszej dziesiątki świata brakowało tylko Topałowa, który nie gustuje w blitzach, a z drugiej zabrakło trzech. Ale te braki zostały uzupełnione z nawiązką - zagrały mistrzyni świata Aleksandra Kosteniuk i zawodniczka z najwyższym rankingiem Judit Polgar. Obie wspaniale walczyły z najlepszymi szachistami świata.

        Dla mnie, głównego sędziego M¦, zawody zaczęły się rok wcześniej. Wtedy przygotowałem regulaminy eliminacji (luty 2009 na openie Aerofłotu, jako 9 podwójnych rund z udziałem ponad 160 zawodników) i uwzględniłem przewidywane nowe przepisy FIDE w regulaminie moskiewskiego finału.

        Do Moskwy przybyłem 14 XI po południu i bardzo szybko znalazłem się w luksusowym hotelu "National", w którym, w XX i XXI wieku mieszkali przywódcy prawie wszystkich państw, poczynając od Lenina, a kończąc na Obamie. Przebywali tam też dwaj polscy prezydenci.

        W "Nationalu" ulokowano część zawodników, a uczestnicy memoriału Tala zamieszkali w niemniej luksusowym "Ritzu", położonym obok. Natychmiast po przyjeździe udałem się na koniec ostatniej rundy Memoriału Tala. W centrum prasowym, śledzono dramatyczną partię Iwanczuk - Kramnik. W przeciwieństwie do dawnych lat, zamiast analiz, dziennikarze mieli lap-topy z włączoną "Rybką". Przebywał tam też wicepremier Rosji Aleksander Żukow, prezes Federacji Rosyjskiej, który zresztą tego dnia musiał zrezygnować ze stanowiska, bowiem prezydent Rosji Miedwiediew zakazał członkom rządu i pracownikom ministerstw piastowania stanowisk w związkach sportowych. Zamieniłem kilka zdań z wicepremierem, doskonale orientującym się w szachach. Obawiał się o rezultat partii Kramnika, ale okazało się, że Iwanczuk nie wybrał najlepszej kontynuacji (vide str. 8) i Żukow mógł złożyć gratulacje Wołodii Kramnikowi.

        Memoriał Tala (rundy V - IX), podobnie jak M¦ w blitzach odbywał się we wspaniałej sali GUM-u (obecnie luksusowego domu towarowego) na Placu Czerwonym z widokiem na Kreml. Następnego dnia, w przeddzień M¦ spędziłem wiele godzin na tej sali. Przede wszystkim nastawiłem wszystkie zegary DGT XL na tempo P-3'+2"/ruch, ale z możliwością opadnięcia obu chorągiewek! Następnie ustaliłem dokładny harmonogram turnieju (trzy dni po 14 rund) i wywiesiłem przepisy gry w szachach szybkich i błyskawicznych na tablicy. W dniu rozpoczęcia turnieju pojawiłem się na sali dwie godziny wcześniej. Zebrałem sędziów, rozdzieliłem obowiązki i powiadamiłem ich o mojej interpretacji przepisów blitza.

        Otwarcie M¦ prowadziłem wspólnie z Aleksandrem Bachem. Po krótkich powitaniach, przedstawiłem zawodnikom i licznej widowni przepisy gry błyskawicznej w językach rosyjskim i angielskim, podałem nowe tempo gry oraz zasady tie-breaku (bezpośrednie spotkanie, liczba zwycięstw i Berger).

        W latach 2006 i 2007 grano M¦ tempem P-4'+2"/ruch, a rok temu blitze klasyczne P-5'.

        Bardzo poważną sprawą była kolejność losowania numerów startowych przy tak szacownym gronie zawodników. Tu nie wolno zrobić żadnej pomyłki, bo można naruszyć etykietę, co kompromituje arbitra w oczach zawodników, działaczy i prasy. Podszedłem do tego problemu szczególnie starannie. Zaprosiłem kolejno mistrza świata Ananda, mistrzynię świata Kosteniuk, mistrzów świata w blitzach Domingueza (2008), Iwanczuka (2007) i Griszczuka (2006), XIV mistrza świata Kramnika (nie wypada mówić eksmistrza świata), XII mistrza świata Karpowa, mistrza świata FIDE Ponomariowa i dopiero wtedy pozostałych uczestników w rankingowej kolejności, poczynając od najwyższych. Organizatorzy przygotowali specjalne kostki ze zdjęciami 22 uczestników, nieco większe od kostek Rubika, które należało specjalnie otworzyć aby znaleźć numer startowy. Pół godziny później rozpoczęła się I runda. Po VII rundzie, każdego dnia, była zawsze półgodzinna przerwa na kawę i skromny posiłek. Grano najpierw pierwsze koło, a potem drugie, bo było to ciekawsze dla prasy, niż mecze dwupartiowe, które stosuję w turniejach granych systemem szwajcarskim. Po każdej rundzie ogłaszałem kibicom i zawodnikom w dwóch językach najlepszą szóstkę i rozpoczynałem kolejną rundę praktycznie były pięciominutowe przerwy.

        Sukces Magnusa Carlsena dołącza go do plejady mistrzów świata w grze błyskawicznej Michaiła Tala (1988), Aleksandra Griszczuka (2006), Wasilija Iwanczuka (2007) i Leiniera Domingueza Pereza (2008), a także do zwycięzców słynnych turniejów błyskawicznych, uznawanych jako nieoficjalne M¦ - Roberta Fischera (Herceg Novi 1970), Garriego Kasparowa (Bruksela 1987) i Viswanathana Ananda (Warszawa 2000).

        Carlsen zwyciężył ze wspaniałym rezultatem +20. Wygrał aż 28 partii, w tym mecze z Anandem 2-0, Kramnikiem 2-0 i Karjakinem 2-0. Przegrał 8 partii, ale z nikim nie przegrał meczu. Wyprzedził aż o 3 punkty Ananda i o 6 p. Karjakina. Grał równo, pierwszego dnia 10 p., drugiego 11 p., a trzeciego znów 10 p.

        Anand objął prowadzenie w VIII r. i liderował do XIX r. Potem zszedł na 2 miejsce i bez większych kłopotów je utrzymał, natomiast brąz przypadł Karjakinowi, który od niedawna reprezentuje Rosję.

        Wszyscy uczestnicy ćwiczyli blitze z trenerami. Karpow miał dwóch sekundantów Bołogana i Oniszczuka. Grał doskonale pierwszego dnia i z 9 punktami zajmował III lokatę za Anandem 12 i Carlsenem 10. Kolejne rundy nie przyniosły mu takiego dorobku, ale występ 58 letniego eksmistrza świata był zadziwiający. Sprytu mu nie brakowało - vide partia z Tkaczewem.

        Zabawne, że Kramnik wolałby grać tempem P-4'+2", a Kosteniuk spodobało się tempo P-3'+2" i zamierza tym tempem zorganizować M¦ kobiet w blitzach.

        Byłem głównym sędzią M¦ w blitzach w latach 2006-2009 i muszę przyznać, że czołówka światowa nie tylko gra fair, ale także mimo zaciętej walki o bardzo wysokie nagrody, zachowuje sympatyczny stosunek do rywali i poczucie humoru. Widać uśmiechnięte twarze na wielu zdjęciach.

Fotografie udostępnił dr Andrzej Filipowicz