Opublikowano 27 maja 2011 roku.

    Współczesny sport

    wymaga nie tylko coraz większych nakładów materialnych, ale również intensywnego zaangażowania osób w nim uczestniczących. Można tu odwołać się do aktualnej sytuacji w sportach zimowych, gdzie powstały silne teamy wokół Justyny Kowalczyk, Adama Małysza, biatlonisty Tomka Sikory. Stawiane wymagania nie dotyczą wyłącznie zawodników i trenerów. Przede wszystkim musi powstać zaplecze dla trenera w zespołach naukowo- metodycznych, które rozwiązywałyby problemy współczesnego sportu, wyprzedzając w wielu przypadkach już istniejące rozwiązania. Każde nowe igrzyska olimpijskie przynoszą coś nowego. Mówię tu dzisiaj o cyklach olimpijskich, o wielkim sporcie, ale wiem, że każdy z Was rozpocznie swoją pracę niejednokrotnie w nowo powstałej sekcji, dysponując skromnym warsztatem. Jednak wiele elementów z tego wielkiego zawodowego sportu musi znaleźć swoje odzwierciedlenie w tym, co będziecie praktycznie robić, i to w każdej sekcji, w każdej dyscyplinie, w każdej dziedzinie. Dlatego dzisiaj spróbuję przybliżyć rolę trenera. To przecież on jest głównym kreatorem procesu szkoleniowego, on znajduje zawodnika, obserwuje go, ocenia, kwalifikuje do odpowiedniej grupy w różnych dyscyplinach sportu, wybiera mu najodpowiedniejszą konkurencję na tym szczeblu niższym. Dobry trener musi mieć na uwadze perspektywiczny rozwój zawodnika, nie tylko np. najbliższe zawody. Głównie chodzi bowiem o zaplanowanie finalnego etapu rozwoju danego zawodnika. Trener programuje proces szkolenia, realizuje go i ocenia efekty, odpowiada za wyniki, bo to on jest tym głównym dyrygentem całego tego mechanizmu. Kiedyś było tak, że trener prowadził całą grupę bez zaplecza, od początku do końca: od rozpoczęcia drogi sportowej do mistrzostwa światowego. Gdybyśmy porównali to z edukacją każdego człowieka, który najpierw uczęszcza do przedszkola, później do szkoły podstawowej, do gimnazjum, liceum, itd., zauważymy, że nie prowadził nas ten sam nauczyciel; były pewne etapy tej edukacji. Rzadko już dzisiaj bywa tak, że ten, kto odkrył utalentowanego zawodnika, będzie go prowadził do osiągnięcia mistrzostwa sportowego. Mimo wszystko jednak rolą działaczy w klubie czy w polskich związkach sportowych powinno być m.in. danie szansy takim trenerom i skorzystać z ich wiedzy i doświadczenia. Starych trenerów warto nieraz posłuchać, a co z tego przyjmiecie do realizacji w swojej pracy to już jest wasza sprawa...

    Dzisiaj mamy do czynienia nie z jednym trenerem i grupą zawodników, ale z całym zespołem szkoleniowym, w którym musi się znaleźć także psycholog, trener odnowy biologicznej, dietetyk. Oczywiście w warunkach niedużych klubów czy sekcji może być tak, że trener pełni wiele różnych funkcji.

    Kim jest trener we współczesnym sporcie i kim powinien być?

    Jakie są cechy dobrego trenera? Jak podnosić kwalifikacje i je doskonalić, jaka wiedza jest potrzebna w realizacji zawodu trenera? Wiedza ogólna, wiedza dodatkowa? Tych pytań jest sporo... Należy dążyć do samokształcenia, by umieć korzystać z najnowszych metod przekazywania informacji z danej dziedziny np. za pomocą programów komputerowych.

    Uczestniczyłem w wielu konferencjach szkoleniowych, nie tylko w krajowych, ale i w zagranicznych, tak jak i wielu trenerów. Wy zapewne też będziecie brać w nich udział, apeluję więc do Państwa: nie bójcie się zadawać pytań! Zadanie pytania nie świadczy o niewiedzy, ale o tym, że chcę się czegoś dowiedzieć, albo utwierdzić w przekonaniu, że robię to dobrze (niech mnie w tym utwierdzi autorytet). Przez zadawanie pytań innym, szukanie odpowiedzi w różnych formach, np. w Internecie, należy poszukiwać różnego rodzaju rozwiązań. Nie ma takiego trenera na świecie, który by wszystko wiedział.

    Trener w trakcie całego procesu szkoleniowego powinien dysponować podstawową wiedzą merytoryczną, lecz także dotyczącą organizacji i kierowania, ponieważ w procesie kierowania treningiem pełni wiele ważnych funkcji.

    Trener-dyrektor który kieruje zespołem, nie może być osobą konfliktową, nie umiejącą wysłuchać innych. W jakiejś części wychowuje swoich podwładnych dogaduje się z nimi w zakresie planowania, koordynuje realizację planu treningowego, tworzy motywację, dzieli odpowiedzialność, określa margines ich samodzielności i własnej inicjatywy. Trener, który zostaje szefem sekcji, szefem danej grupy, powinien odpowiadać za nią. Jest koordynatorem, obrazowo mówiąc dyrygentem całej orkiestry. Ktoś kiedyś spytał dyrygenta: Czy jak by pana nie było, to orkiestra by nie zagrała? A dyrygent na to: Zagrałaby, tylko że drugi raz nikt by jej na koncert nie zaprosił... .

    Trener-innowator musi inspirować się wiedzą od najmądrzejszych w celu rozwiązywania problemów szkoleniowych, co nie oznacza, że powinien na ślepo wprowadzać do szkolenia różnego rodzaju nowinki, np. sprawdzone lub niesprawdzone metody szkoleniowe. Korzystając z nich np. w ostatnim roku 4-letniego olimpijskiego cyklu szkoleniowego, można skrzywdzić zawodnika, który poświęcił na ciężką pracę kilka lat swojej kariery. To byłaby nieodpowiedzialna decyzja. Musi więc być w niektórych przypadkach ;trenerem-sceptykiem.;

    Trener-integrator jest odpowiedzialny za stworzenie atmosfery sprzyjającej współzawodniczeniu, współpracy, współdziałaniu w całym procesie szkoleniowym.

    Trener-kontroler działa jak kontroler wieży kontrolnej przy starcie i lądowaniu samolotów na lotnisku, który musi wiedzieć, kiedy samolot spokojnie usiądzie, a kiedy może wystartować.

    Autorytet. Jedną z najważniejszych cech w zawodzie trenera jest autorytet. Występują dwa jego rodzaje: autorytet formalny, wynikający z funkcji, zajmowanego stanowiska, na który zapracowali inni, oraz autorytet rzeczywisty, wynikający z wiedzy i umiejętności danego trenera. Autorytet formalny poparty autorytetem rzeczywistym daje gwarancję sukcesu. Autorytet rzeczywisty jest wyrazem odnoszenia się zawodników do trenera z szacunkiem. Od nas trenerów i od naszego autorytetu rzeczywistego zależy, czy zawodnik zechce realizować trening. Jeżeli przekonamy zawodnika, że jesteśmy partnerami w dążeniu do osiągnięcia sukcesu i wierzymy w jego możliwości, będzie zadawał coraz mniej pytań.

    Rozwój kariery trenerskiej. Wspomniałem, że dzisiaj nie ma drogi od przedszkola do trenera kadry , czyli od nauki zawodnika w danej dyscyplinie sportowej do mistrzostwa olimpijskiego. Cały problem w tym, żeby osoby decydujące o polityce w danym klubie czy danej sekcji, szukały rozwiązań dotyczących podziału szkolenia zawodników w grupach o podobnym stopniu ich poziomu sportowego, np. dzieci, młodzież, dorośli, mistrzowie, rodzaj dyscypliny: indywidualne, drużynowe czy zespołowe, płeć: kobiety, mężczyźni itp., co determinowałoby zakres działalności i potrzebę podziału funkcji trenerskich na warsztatowców, metodyków, koordynatorów. I to są istotne wskazania dla młodych trenerów w wyborze ich drogi zawodowej.

    Jak osiągnąć cel? Budowanie koncepcji przyszłości.

    A teraz przykłady i wzore. Czy te wszystkie cechy wymienione przeze mnie, skumulowane w jednym człowieku, przyniosą sukces w sporcie, czy tylko część z nich? Tu nie ma reguły. Z jednej strony mamy Feliksa Stamma, zwanego papą , a z drugiej Huberta Wagnera, który nazywany był katem. Obaj odnieśli sukces. Kazimierz Górski, filozof , człowiek z wielkim wyczuciem, który mając zaplecze w postaci bazy danych Jacka Gmocha, wiele decyzji podejmował intuicyjnie. Dzisiaj na sukces pracuje cały zespół, tak jak w przypadku Justyny Kowalczyk: smarowacze, fizjologowie, dietetycy itp. Wielokrotnie obserwowałem Pawła Słomińskiego na treningach w Ostrowcu, który po każdym zadaniu treningowym badał zakwaszenie zawodników przy pomocy fizjologa. W dzisiejszym sporcie idzie się w kierunku budowania zespołu i wyposażeniu go przy udziale programistów w ogromną wiedzę popartą wynikami badań naukowców.

    Jakim być trenerem?

    Oczywiście, dobrym, dzięki pokazaniu swoich możliwości i wykorzystywaniu możliwości zawodników. Trener na najwyższym szczeblu, przystępując do opracowania programu rozwoju kariery zawodnika czy systemu przygotowań w danym roku do imprezy mistrzowskiej, musi zastosować indywidualizację treningu.

    Jeśli analizując efekty naszej działalności szkoleniowej uznamy, że sezon jest nieudany, nie należy zrzucać odpowiedzialności za to na zespół, którym się kieruje, ale poszukać przyczyn braku sukcesu w sobie: co zrobiliśmy źle, jakie należy poczynić zmiany w treningu, w sposobie podejścia do zawodnika, w całej tej otoczce, o której decyduje trener. Dopiero później kolej na zmiany w działaniach zawodnika.

    Tutaj można układać różne relacje trener zawodnik. Myślę, że każdy z Państwa mając do opracowania typy takich relacji, znalazłby różne ze względu na warunki, możliwości, dyscyplinę sportu i wiele innych. Trzeba sobie wszystkie te możliwości wziąć pod uwagę i zastosować odpowiednie w jednym celu odniesienia sukcesu, czyli mistrzostwa sportowego.

    Informacje, które tu dzisiaj Państwu przekazałem jako doświadczony trener, trener z sukcesem, to tylko część elementów, tez, założeń. Nie ma możliwości, żeby je wszystkie przekazać, stosowane bowiem były albo w jednym roku, albo w drugim, albo w końcowej fazie. W jednym roku, w jednym momencie, w jednym cyklu nie da się tego wszystkiego zrealizować. Mam takie motto: nigdy nie mów, że tego nie da się zrobić, bo znajdzie się jakiś debil, który tego nie wie i to zrobi. Tak więc nigdy nie mów nigdy , staraj się szukać rozwiązań, staraj się pytać mądrzejszych, nie mów sobie nigdy, że polski sportowiec nie osiągnie mistrzostwa w swojej konkretnej dziedzinie, dyscyplinie, nigdy nie mów, że się tego się nie da zrobić... To się da zrobić, tylko trzeba wiedzieć, jak, z kim i kiedy.

    I jeszcze jeden bardzo ważny element, na który nie mamy w zasadzie wpływu, żeby dana osoba została trenerem w takim, a nie innym momencie. Ja zostałem trenerem właśnie w tym momencie, kiedy Skrzypaszek na igrzyskach w Seulu zajął 25. miejsce, drugi z polskich pięcioboistów był 35., a trzeci 50. któryś. W drużynie zajęli oni 13. miejce. Mieliśmy zatem drużynę, w której tkwił potencjał. Nie wiem, czy 5-8 lat później znalazłbym zawodników, którzy by się wpasowali w moją koncepcję... To jest właśnie to, że w jednym czasie i w jednym miejscu musi się spotkać grupa ludzi, którzy nie powiedzą, że tego nie da się zrobić!

    Po zakończeniu wykładu zgromadzeni studenci oraz pracownicy mieli możliwość zadawania pytań Zbigniewowi Paceltowi oraz przybyłemu wraz z nim na to spotkanie Marcinowi Horbaczowi studentowi Akademii Wychowania we Wrocławiu, 9-krotnemu medaliście mistrzostw Polski w pięcioboju nowoczesnym, olimpijczykowi z Aten i Pekinu. Wykonano także pamiątkowe zdjęcia.

Opracowała Anna Kiczko

Cały artykuł

---

22. Komentarz do aktualnej listy rankingowej (lipiec 2011)

    Dorota Rzepecka z biura Polskiego Związku Szachowego dokonała oceny pozycji polskich zawodniczek i zawodników na lipcowej liście rankingowej FIDE: Ocena PZSzach

    Przyznam się, że oczekiwałem podsumowania trenerów poszczególnych kadr Michała Krasenkowa i Marka Matlaka. Ciekawe, co ci dwaj szkoleniowcy mieliby do powiedzenia w sprawie aktualnej formy swych podopiecznych.

    Przypominam członków kadry PZSzach:

    Kobiety

Monika Soćko
Iweta Rajlich
Jolanta Zawadzka
Joanna Majdan - Gajewska
Joanna Dworakowska
Karina Szczepkowska-Horowska
Barbara Jaracz
Klaudia Kulon

    Mężczyźni

Radosław Wojtaszek
Bartosz Soćko
Bartłomiej Macieja
Mateusz Bartel
Dariusz ¦wiercz
Kacper Piorun
Kamil Mitoń
Paweł Jaracz

    Obecna lista FIDE nie wygląda imponująco dla polskich szachów. W pierwszej setce mężczyzn znalazł się tylko Radosław Wojtaszek. Na szczęście pozycja kobiet jest lepsza.

    Niepokojący jest spadek rankingowy niektórych zawodniczek i zawodników. Także mała aktywność turniejowa czołówki krajowej. Nie można poprawiać rankingów, jeśli nie gra się w silnych turniejach. Odnosi się to przede wszystkich do mistrza Polski Mateusza Bartla i Bartłomieja Maciei.

    Naszego najlepszego juniora Dariusza ¦wiercza nie ma na liście dwudziestu najlepszych juniorów świata. Polityka sportowa Polskiego Związku Szachowego jest całkowicie błędna. Darek powinien grać już w silnych turniejach seniorskich i zrezygnować całkowicie z udziału w imprezach w swej kategorii wiekowej. Tak czynią od wielu lat czołowi juniorzy świata. Dlaczego działacze PZSzach nie biorą z tego przykładu? Uczestnictwo ¦wiercza w Extralidze juniorów jest tylko stratą cennego czasu. Darek mógłby startować w tym okresie w silnym openie w Albenie.

    Dla ciekawości podaję pozycję czołowych naszych zawodniczek i zawodników na listach FIDE w latach 2009 i 2011.

Linki do stron FIDE z rankingiem na lipiec 2011 poniżej

Czołówka mężczyzn
Czołówka kobiet
Czołówka juniorów
Czołówka juniorek
Lista polskich szachistów
Lista polskich szachistek


Do góry

---

23. SPRAWOZDANIE ZARZˇDU POLSKIEGO ZWIˇZKU SZACHOWEGO

    Na stronie Polskiego Związku Szachowego znajdziecie Państwo materiały dotyczące Walnego Sprawozdawczego Zgromadzenia Delegatów Polskiego Związku Szachowego z dnia 28 października 2012 roku.

Dodatkowo prezentuję linki do poszczególnych części wystąpienia Prezesa PZSzach opublikowanych na moim blogu:

Tomasz Sielicki ocenia cz. 1
Tomasz Sielicki ocenia cz. 2
Tomasz Sielicki ocenia cz. 3
Tomasz Sielicki ocenia cz. 4
Tomasz Sielicki ocenia cz. 5
Tomasz Sielicki ocenia cz. 6
Tomasz Sielicki ocenia cz. 8

Poniżej zamieszczamy linki do ściągnięcia tekstu sprawozdania Zarządu PZSzach w formacie Worda (*.doc) oraz w formacie Acrobata (*.pdf)
Sprawozdanie (*.doc)        Sprawozdanie (*pdf)

Oto linki do ściągnięcia tekstu protokołu posiedzenia Zarządu PZSzach w formacie Worda (*.doc) oraz w formacie Acrobata (*.pdf)
Protokół (*.doc)        Protokół (*pdf)

Do góry

---

24. Lista klubów szachowych wg centralnego rejestru Polskiego Związku Szachowego (kolorem podkreślono kluby uczniowskie)

    Poniżej prezentuję listę klubów szachowych wg centralnego rejestru PZSzach.
Kluby uczniowskie zaznaczone są kolorem.
Ze względu na wielkość listy podzielono ją na 9 podstron.
Kliknięcie dowolnej miniatury otwiera przegląd całej listy w dużym rozmiarze.
Lista ułożona jest alfabetycznie wg nazw klubów.




Do góry

---

25. Informacja dodatkowa do bilansu za rok 2011

    Poniżej prezentuję opublikowany załącznik do bilansu PZSzach za rok 2011




Dla zainteresowanych całość dokumentu w formacie *.pdf Pobierz

Do góry